LTS: Cuốn 'Những
điều cần biết về phẫu thuật
thẩm mỹ' của bác sĩ Trần Thiện Tư
cung cấp những kiến thức cơ bản
về việc làm đẹp bằng phẫu
thuật. Sách giới thiệu một số loại
phẫu thuật thông dụng, những hiệu
quả thu được và nguy hiểm có
thể xảy ra khi áp dụng các kỹ
thuật đó. Dưới h́nh thức trả
lời câu hỏi, sách cũng đưa ra lời
khuyên cho các trường hợp cụ thể,
đồng thời giải đáp những băn
khoăn của nhiều người xung quanh
vấn đề phẫu thuật thẩm mỹ.
Sách được Nhà
xuất bản Phụ nữ ấn hành năm 2001.
Đôi
điều về phẫu thuật thẩm mỹ

Phẫu thuật thẩm
mỹ là bộ môn y học làm đẹp cho con
người, làm đẹp cho cuộc sống.
Nhờ sự can thiệp của ngành giải
phẫu thẩm mỹ hiện đại, đă có
nhiều người tự tin và thành công hơn
trong sự nghiệp, t́nh yêu, hạnh phúc gia đ́nh.
Không ít bệnh nhân đă xóa được hoàn
toàn mặc cảm về dị tật bẩm
sinh, những khiếm khuyết của cơ
thể do tai nạn.
Yêu cầu phẫu thuật
- Tự người cần
thẩm mỹ yêu cầu. Các khách nhỏ tuổi
th́ thường được cha mẹ hỗ
trợ.
- Giải phẫu thẩm mỹ
được thực hiện nhằm làm cho khách
hàng đẹp hơn, theo đúng ư muốn
của họ. Khách được giải thích để biết
trước các kết quả có thể đạt
được, những nguy hiểm có thể
xảy ra để quyết định chấp
nhận hay không.
- Yêu cầu của phẫu thuật
viên đối với khách là các thân chủ hoàn
toàn trưởng thành, khỏe mạnh và không
bị bất cứ bệnh ǵ về thể
chất cũng như về tinh thần, không
nghiện rượu, ma túy…
Các
loại phẫu thuật thông thường

Theo thống kê của Hội
Phẫu thuật Tạo h́nh và Thẩm mỹ
Mỹ, các phẫu thuật thẩm mỹ bao
gồm:
- Chỉnh
h́nh mũi: Là phẫu thuật
được thực hiện nhiều nhất,
nhằm làm cho mũi thẳng lại, giải
quyết chỗ gồ ở giữa mũi
hoặc làm cho đầu mũi nhỏ, đẹp
lại (ở những người đầu mũi
quá to và xấu). Thường phẫu thuật mũi
chỉ được thực hiện khi mũi phát
triển đầy đủ, tức là khoảng
15-16 tuổi ở phái nữ và lớn hơn
một tuổi ở phái nam.
- Làm nhỏ
ngực: Áp dụng cho một
số phụ nữ ngực quá to, gây trở
ngại cho tâm lư và sinh hoạt. Phẫu thuật
này thường cũng được thực
hiện khi ngực đă phát triển hoàn toàn.
- Phẫu
thuật tai: Nhằm điều
trị tật tai vểnh, được thực
hiện sau 5 tuổi.
- Giải
quyết mụn và các vết sẹo do mụn: Nhờ
có thuốc Retin-A, việc điều trị
mụn ngày nay khá dễ dàng, có thể giải
quyết các sẹo mụn để làm cho gương
mặt đẹp trở lại.
- Giải
quyết bệnh phát triển bất thường
của vú nam giới: Bệnh này làm
cho một hoặc hai bên vú của phái nam có
dạng giống vú phụ nữ. Thường
thực hiện cho người trên 16 tuổi.
- Độn
ngực: Làm vú to lên ở những người
có tuyến vú kém phát triển, được
thực hiện khi cơ thể phát triển đầy
đủ, thường là trên 18 tuổi.
- Phẫu
thuật giúp hai vú đều nhau:
Sự bất đối xứng không phải
chỉ ở kích thước lớn nhỏ mà c̣n
ở vị trí cao thấp.
- Độn
cằm: Có thể thực hiện
từ 15 tuổi trở lên, thường làm cùng
lúc với nâng mũi.
- Hút
mỡ ở một số vị trí cần
thiết như đùi hoặc mông: Đây
không phải là phẫu thuật làm cho gầy
đi bớt. Một số người có
trọng lượng cơ thể b́nh thường
vẫn muốn làm phẫu thuật này để
làm nổi rơ các đường cong cần
thiết của cơ thể.

Những phương
pháp phẫu thuật thông thường trên cơ
thể
01- Hút mỡ
bụng
Trên thế giới,
phẫu thuật hút mỡ ngày càng được
thực hiện nhiều và có nhiều
tiến bộ (an toàn, đơn giản, kết
quả cao). Trong các vị trí được hút
mỡ, vùng bụng dưới rốn là nơi
dễ cho kết quả tốt nhất.
Hút mỡ bụng thường
được thực hiện bằng hai
đường rạch da nhỏ (độ 1cm)
ở phía dưới hai bên bụng và một
đường ở phía dưới rốn. Bác
sĩ sẽ cho ống hút nhỏ vào hút lượng
mỡ thừa ở bụng. Trước đây,
ống hút được sử dụng khá
lớn, gây nhiều sang chấn cho da bụng và
khiến vùng bụng có nhiều gợn sóng
nhỏ, không được bằng phẳng sau
khi hút. Ngày nay, người ta hút với ống nhỏ
hơn, thời gian phẫu thuật dài nhưng
kết quả tốt hơn. Tuy nhiên, để
được kết quả này, da bụng
cần săn chắc và đàn hồi tốt.
Đối với da bụng mịn và nhăo quá,
hoặc có quá nhiều vết rạn do mang thai
nhiều lần, cần phẫu thuật cắt
bớt da và chỉnh h́nh thành bụng.

02- Chỉnh h́nh thành bụng
* Phương
pháp vô cảm
Phương pháp thường dùng là
gây tê tại chỗ với thuốc an thần
nhẹ. Càng ngày, người ta càng ít dùng phương
pháp gây mê v́ thời gian hậu phẫu kéo dài và
nguy hiểm hơn so với gây tê tại chỗ.
* Thời
gian hậu phẫu
Sau mổ, người được
phẫu thuật bị đau nhẹ vùng mổ
độ vài ngày, bụng vẫn c̣n căng
phồng trong hai hoặc ba tuần. Các vết
mổ được cắt chỉ một
tuần sau. Trong 10 ngày đầu, bệnh nhân
phải mang gaine (gen) để ép chặt vùng
bụng mổ cả ngày lẫn đêm; 10 ngày
tiếp theo chỉ cần mang gaine ban ngày. Sau
một tháng, kết quả thấy rơ; nhưng
phải 3 đến 6 tháng sau, da bụng mới
phủ lên vùng mổ tự nhiên và đẹp hoàn
toàn được.
03- Hút
mỡ và căng da cánh tay 
Ở một số người, cánh
tay quá to do ứ đọng nhiều mô mỡ,
khiến họ rất ngại khi mặc áo sát nách.
Phẫu thuật thẩm mỹ có thể giải
quyết các trường hợp này bằng cách
hút mỡ và căng da.
Ở những người trẻ, da
c̣n đàn hồi tốt, chỉ cần hút
mỡ không cũng đủ. Nhưng ở
những người lớn tuổi, sau khi hút
mỡ, da thường bị thừa ra và tḥng
xuống, trông không được gọn và đẹp.
V́ vậy, cần phải căng da lại và
cắt bỏ da thừa.
Để tránh sẹo, khi làm
phẫu thuật cắt bỏ da, người ta thường
mổ mặt trong của cánh tay, đường
mổ có thể kéo dài đến nách.
* Phương pháp
vô cảm
Tùy trường hợp, có thể dùng
phương pháp gây tê tại chỗ hoặc gây
mê. Gây tê tại chỗ kết hợp với
thuốc an thần được áp dụng trong
đa số trường hợp. Trong một
số trường hợp đặc biệt, bác
sĩ có thể áp dụng phương pháp gây
mê.
* Sau mổ
Cánh tay sẽ bị căng, đau
khi đưa tay lên trong ṿng vài ngày sau phẫu
thuật. Cánh tay phải được quấn băng
lại trong ṿng hai tuần. Trong ṿng 6 tháng sau khi
mổ, sẹo nơi mổ sẽ có màu hồng.
Nó sẽ mờ dần sau một năm.
04-
Phẫu thuật nâng ngực 
Ở một số phụ nữ
mới sinh con, lớn tuổi hoặc bị sụt
cân quá nhiều, tuyến vú thường bị tḥng
xuống thấp. Phẫu thuật thẩm mỹ có
thể chỉnh h́nh và làm tuyến vú gọn,
đẹp lại như hồi trẻ. Phẫu
thuật này có thể thực hiện theo phương
pháp vô cảm tại chỗ (gây tê tại
chỗ) hay gây mê. Tùy theo từng trường
hợp (ngực bị tḥng nhiều hay ít), sau khi
mổ, bệnh nhân có thể có sẹo
nhỏ ṿng quanh phần da đỏ của đầu
vú, hay sẹo h́nh T ngược từ phần da
đỏ của vú xuống dưới.
* Sau mổ
Nơi mổ được cắt
chỉ sau 15 ngày. Người được
phẫu thuật cần băng ép hoặc mang
nịt vú chặt cả ngày và đêm trong
một tháng.
05-
Phẫu thuật thu nhỏ tuyến vú 
Kỹ thuật mổ nhằm thu
lại tuyến vú quá lớn, gây đau lưng và
trở ngại cho một số hoạt động
về thể dục, thể thao... Sự phát
triển quá mức của tuyến vú bắt
đầu từ tuổi dậy th́. Để càng
lâu, việc phẫu thuật càng trở nên khó khăn
hơn v́ với trọng lượng của
tuyến vú, da sẽ bị giăn ra, tḥng xuống.
Do đó, thời gian tốt nhất để
phẫu thuật là khoảng 14-15 tuổi; v́ vào
thời điểm này, da săn chắc, đàn
hồi tốt. Ở người lớn tuổi,
bác sĩ phải mổ bỏ da, mỡ và một
phận mô tuyến vú. Phẫu thuật phức
tạp hơn và sẹo sẽ rơ hơn.
* Sau mổ
Ngực sẽ được băng
ép trong 15 ngày, sau đó được thay
bằng nịt vú ép chặt ngày đêm trong ṿng
một tháng. Chỉ nên tập thể dục sau
hai tháng sau.
06-
Phẫu thuật thẩm mỹ cho phụ nữ
sau khi sinh 
Khi đă trở thành người
mẹ, bạn không thể đẹp như
thời chưa mang thai được. Hầu
hết phụ nữ đều hạnh phúc khi
được mang thai và trở thành người
mẹ. Tuy nhiên, với một số người,
sự thay đổi trên cơ thể khi mang thai làm
họ kém vui. Khi này, phẫu thuật thẩm
mỹ không những sẽ giúp họ phục
hồi dáng vẻ trước khi mang thai mà c̣n
cải thiện nó. Các phẫu thuật giúp
phụ nữ sau khi sinh lấy lại dáng vẻ
trước khi mang thai gồm có:
Phẫu thuật
độn ngực
Trong thời gian mang thai, vú căng lên
do sự phát triển của các tuyến nhằm
tạo ra sữa nuôi con. Một số người
có băn khoăn là việc cho con bú sẽ làm
ngực ḿnh xấu đi. Điều này không
đúng, việc cho con bú sữa mẹ rất
tốt cho sự phát triển cơ thể của
cháu bé, đồng thời kích thích sự phát
triển của cơ thể người mẹ và
tạo t́nh mẫu tử gắn bó cho cả hai
mẹ con. Sau thời gian cho con bú, các tuyến
tiết sữa hết hoạt động có teo
nhỏ lại, làm cho vú bị nhỏ đi so
với lớp da bao bọc chung quanh. Để vú to
trở lại và tiếp tục căng phồng
như trước, cần phẫu thuật độn
vú bằng túi nước biển. Phẫu
thuật này cũng đơn giản, người
ta độn vào dưới tuyến vú hoặc dưới
cơ ngực một túi nước, sau đó vú
sẽ căng trở lại như b́nh thường.
Phẫu thuật
cố định vú cao hơn
Một số người, sau
nhiều lần có thai và cho con bú, da vùng
tuyến vú bị giăn ra, làm cho tuyến vú bị
hạ thấp xuống dưới vị trí b́nh
thường mà các cố gắng tập thể
dục đều không khắc phục được.
Phẫu thuật thẩm mỹ có thể giải
quyết trường hợp này bằng cách
cắt bớt da và cố định vú về
vị trí cũ. Đây là phẫu thuật treo vú
(mastopexie). Sau phẫu thuật, tuyến vú sẽ
gọn và chắc hơn.
Phẫu thuật
chỉnh h́nh thành bụng
Bụng là nơi chứa thai nhi trong
hơn 9 tháng, do đó da và các tổ chức thành
bụng bị thay đổi. Phẫu thuật
thẩm mỹ có thể điều trị trường
hợp này bằng cách hút mỡ, cắt bớt
da và may các cơ bụng cho chặt lại.
Hút mỡ
Một số vị trí như hông,
đùi, lưng hoặc cánh tay có thể ứ
đọng nhiều mỡ, làm cơ thể
mất cân đối và kém đẹp. Việc
phẫu thuật hút mỡ các vị trí này
sẽ làm cơ thể gọn, đẹp hơn.
Phẫu thuật
bộ phận sinh dục ngoài
Khi sinh, phần ngoài bộ phận
sinh dục có thể bị rách hoặc giăn
rộng. Phẫu thuật chỉnh h́nh âm hộ
(labioplasty) giúp làm đẹp và hẹp lại phía
ngoài cơ quan sinh dục nữ.
Điều
trị vết nám mặt sau khi sinh
Vài nghiên cứu cho thấy khoảng
3/4 phụ nữ khi mang thai có thể bị nám da
mặt chút ít. Nếu vết nám nằm ở
biểu b́, có thể điều trị bằng cách
lột da mặt.
Là phụ nữ đang mang thai
lần đầu hoặc sắp sửa mang thai,
bạn sẽ băn khoăn nhiều về
việc t́nh trạng mang thai và nuôi con bằng
sữa mẹ sẽ gây một số thay đổi
trên cơ thể. Phần lớn những thay
đổi này có thể giải quyết
được nhờ phẫu thuật thẩm
mỹ. Đây là một đóng góp quan trọng
của ngành phẫu thuật trong việc đem
lại niềm vui, hạnh phúc cho gia đ́nh. V́
vậy, bạn có thể yên tâm v́ đă có cách
giải quyết tốt đẹp cho những thay
đổi của cơ thể trong thời gian
tới.
07- Điều
trị thu nhỏ tuyến vú ở phái nam

Ở phái nam có một số người
vú đặc biệt phát triển giống như
nữ giới. Đó là bệnh vú nam bị hóa
(gynecomastia). T́nh trạng này có thể xảy ra
ở một hay hai bên ngực và chiếm tỷ
lệ khá cao, có thể từ 40 đến 60%,
theo thống kê ở Mỹ.
Nguyên nhân là do dùng một số
thuốc nào đó (thuốc có kích thích tố
nữ, hoặc thuốc giúp lên cân có chất
corticoides), do bị bệnh về gan hoặc
nội tiết. Bất thường này có thể
điều trị bằng phẫu thuật. Đặc
biệt, phẫu thuật thẩm mỹ có thể
điều chỉnh ngực trở lại hoàn toàn
b́nh thường với rất ít sẹo nơi
mổ.
Người cần phẫu thuật
phải hoàn toàn b́nh thường về thể
chất lẫn tinh thần. Những người
quá nặng cân, nghiện rượu hay nghiện
ma túy không phải là đối tượng cho
phẫu thuật này. Bác sĩ sẽ khuyên
họ ngừng dùng các loại thuốc gây nên t́nh
trạng trên. Nếu ngực b́nh thường
trở lại th́ không cần phẫu thuật.
Trước khi phẫu thuật,
cần t́m nguyên nhân gây gynecomastia như rối
loạn chức năng gan, dùng các loại
thuốc có kích thích tố nữ, hoặc các
loại thuốc giúp lên cân có chất corticoides.
Bệnh nhân cũng được chụp X-quang
tuyến vú, không chỉ để loại trừ
khả năng ung thư vú mà c̣n để
biết cấu trúc tuyến vú có nhiều mô
mỡ hay nhiều tổ chức tuyến để
chọn đường phẫu thuật thích
hợp.
Chuẩn bị
phẫu thuật
Tùy trường hợp, bệnh nhân
sẽ được dặn về chế độ
ăn uống và dùng một số thuốc trước.
Một số
điều cần lưu ư
- Nên ngưng hút thuốc một
hoặc hai tuần trước khi mổ và trong
thời gian mổ cho đến khi vết mổ lành
hẳn, v́ thuốc lá gây chậm lành vết
mổ.
- Đa số người bệnh có
thể ra về sau phẫu thuật, nhưng
một số ít trường hợp cần
nằm lại qua đêm. Bác sĩ phẫu
thuật sẽ cho biết cụ thể.
- Tùy trường hợp, có thể
gây tê tại chỗ hoặc gây mê.
Phẫu thuật có thể tiến hành
theo nhiều cách. Đa số là mổ theo
đường ṿng quanh núm vú, tức là ở
giới hạn giữa da đỏ và da trắng
ở vú. Có thể kết hợp hút mỡ
hoặc cắt bớt da ở ngực khi cần.
Sau phẫu
thuật
Vùng ngực sẽ được
quấn băng chặt trong vài ngày. Quanh chỗ
mổ sẽ sưng nề trong vài tuần, có khi
vài tháng. Bạn sẽ được khuyên đi
lại b́nh thường một vài ngày sau mổ
và sẽ được cắt chỉ một
hoặc hai tuần sau.
- Hoạt động t́nh dục nên
hạn chế trong một hoặc hai tuần.
- Cử động mạnh có
thể thực hiện sau ba tuần. Tránh các môn
thể thao có thể va chạm, gây sang chấn vùng
ngực mới mổ trong ít nhất 4 tuần.
- Trong sáu tháng đầu nên tránh
nắng vùng mổ v́ có thể gây sẹo thâm
đen, xấu. Khi ra nắng (như tắm
biển) nên dùng kem chống nắng.
Các nguy hiểm có thể gặp do
phẫu thuật
Giống như các phẫu thuật
khác, người có nhu cầu phẫu thuật
điều trị vú bị nữ hóa được
biết trước về một số
biến chứng có thể xảy ra (dù rất ít) như:
- Nhiễm trùng.
- Tổn thương da ngực.
- Chảy máu nhiều khi mổ.
- Phản ứng với thuốc tê.
- Ứ đọng dịch trong
tuyến vú một thời gian.
- Nơi mổ bị sẹo xấu.
- Đầu vú bị biến
dạng.
Sau phẫu thuật, nếu hai bên
vú không đều, không đối xứng nhau,
phải phẫu thuật lại sau một thời
gian.
Người được giải
phẫu cần đồng ư và chấp nhận các
rủi ro nếu có (không do ư muốn của bác
sĩ giải phẫu).
Phẫu thuật điều trị
bệnh nữ hóa tuyến vú ở phái nam có
kết quả tốt và lâu dài. Nếu áp
dụng kỹ thuật mổ theo phương pháp
thẩm mỹ, sẹo nơi mổ rất nhỏ
và ngực trở lại gần như hoàn toàn
giống ngực nam giới b́nh thường.

08- Cà da
mặt
Cà da mặt là phương pháp điều
trị rất có kết quả trong trường
hợp da mặt bị gồ ghề, xấu do
sẹo mụn, chấn thương hay do phẫu
thuật. Ngoài ra, cà da mặt c̣n được dùng
trong một số trường hợp đặc
biệt như:
- Da mặt bị lăo hóa do ánh
nắng mặt trời.
- Điều trị mụn đang
tiến triển do da mặt quá dày.
- Bệnh nhân điều trị
mụn rất nhiều bằng kháng sinh nhưng không
đạt kết quả.
Phẫu thuật cà da mặt khá
phức tạp, đ̣i hỏi phẫu
thuật viên phải có kiến thức đầy
đủ cũng như kinh nghiệm về
phẫu thuật.
Dù việc cà da mặt đă
được người Ai Cập thực
hiện 1.500 năm trước công nguyên nhưng
các phẫu thuật cà da hiện đại
chỉ mới được thực hiện
từ năm 1905 do Kromeyer, phẫu thuật viên người
Đức thực hiện nhằm giải
quyết các sẹo mụn. Kromeyer đă công
bố rằng, phương pháp mới dùng máy cà
da rất có kết quả trong phẫu thuật
về da. Tác giả cũng cho biết nếu không
cà vượt quá tầng hạ b́ th́ kết
quả sẽ tốt, không bị sẹo. Kết
quả của nơi cà da đẹp hay xấu là
tùy theo từng vùng và theo từng người
một. Các nhận định này rất quan
trọng và làm nền tảng cho phẫu thuật
về da sau này.
Từ thập niên 1980 đă có
một số tiến bộ trong cà da như sau:
- Yarborough giới thiệu phương
pháp cà da sớm để giải quyết các
sẹo do chấn thương.
- Johnson đề nghị ghép da
rời từng khúm nhỏ để giải
quyết các sẹo sâu.
- Hankke nói rơ tác dụng của
nhiều loại thuốc tê lạnh tại
chỗ trong việc gây tổn thương da. Ông
cũng cho biết có thể dùng phương pháp
cà da để điều trị u sợi
thần kinh.
- Mandy nghiên cứu việc dùng
tretinoin trước khi cà da.
- Pinskin và các tác giả khác nghiên
cứu tác dụng của các gạc có thấm
chất sinh học trong việc làm lành sẹo nơi
cà da.
Từ năm 1990 về sau, cà da
mặt đă thành một chuyên ngành ổn định
để làm phẳng lại da mặt bị
lồi lơm do chấn thương hay bệnh
tật.
Các chỉ định cà da mặt
gồm có:
- Mụn đang tiến triển.
- Sẹo do mụn.
- Sẹo do chấn thương.
- Sẹo do phẫu thuật.
- Da bị lăo hóa do ánh nắng
mặt trời.
- Điều trị các nếp nhăn
ở mặt.
- Rối loạn sắc tố.
- Xóa vết xăm ở da: T́nh
trạng da bị chấn thương, dính các
dị vật vào giống như bị xăm có
thể điều trị rất tốt bằng
phương pháp cà da. Việc cà da nếu
được thực hiện ngay sau khi bị thương,
sẽ pḥng ngừa được t́nh trạng da
bị thâm đen. Nhưng nếu người
bệnh đến bác sĩ muộn, vết thương
đă lành da non rồi th́ phải chờ đến
8 tuần sau mới nên cà da. Cà da trong giai đoạn
này ngoài việc lấy dị vật c̣n giúp cho
sẹo do chấn thương được đẹp.
Xóa vết xăm thẩm mỹ thường
khó khăn nếu vết xăm khá sâu. Thường
chỉ nên cà da xóa vết xăm cho người
trên 25 tuổi, thực sự muốn xóa vết xăm
và tâm lư hoàn toàn ổn định.
- Bệnh mũi bị biến
dạng, sần sùi giống mũi lân (Rhinophyma).
- Bệnh u sợi thần kinh ở
da: Khoảng 85% bệnh nhân bị u sợi
thần kinh có bệnh tích ở mặt, làm cho da
mặt xấu đi nhiều. Phẫu thuật
sẽ giải quyết các khối u lớn, nhưng
không thể mổ hàng trăm u nhỏ. Do đó,
cà da mặt là biện pháp tốt nhất để
giải quyết các trường hợp này.
- Bệnh Trichóepithelioma: Là loại u
ngoài da, gây biến dạng da mặt rất
nhiều. Một số trường hợp có
thể thoái hóa thành ung thư tế bào đáy
ở da. Phương pháp cà da mặt điều
trị bệnh này cho kết quả rất
tốt. Có ít trường hợp bệnh tái phát.
09-
Những thành tựu mới trong việc lột da
mặt 
Lột da mặt là phương pháp
lấy bớt lớp ngoài của da (danh từ y
học là tầng sừng) gồm các tế bào da
bị thoái hóa, dày lên và chứa đựng
nhiều bệnh tích của sự lăo hóa.
Thuốc lột thường là các hóa chất, tác
dụng lên da mặt, ăn ṃn các lớp da phía
ngoài. Tùy theo độ sâu của lớp da bị
ăn ṃn, người ta chia lột da mặt làm
ba loại:
- Lột nhẹ:
Lấy hết lớp biểu b́ đến
tầng tế bào đáy nằm giữa phần
biểu b́ và b́.
- Lột trung b́nh:
Độ sâu đến phần gai b́ của da.
- Lột sâu:
Phần da lột sâu đến phần tổ
chức mạng của da.
Yêu cầu đối với
thuốc lột mặt là cách dùng đơn
giản nhất, ít biến chứng cho da mặt và
ít nguy hiểm cho sức khỏe người
sử dụng. Với các yêu cầu đó,
thuốc lột da bằng axit trichloroacetic (gọi
tắt là TCA) đáp ứng được các yêu
cầu đó. Thuốc này không độc cho cơ
thể, không gây dị ứng. Các dung dịch pha
vào nước có thể dùng ở các nồng
độ khác nhau khi cần thiết. Sau khi pha
chế, thuốc có thể giữ được
khoảng hai năm.

10-
Kỹ thuật lột da
Da mặt cần được
chuẩn bị sạch trước hai tuần. Người
bệnh cần sẵn sàng để lột, không
trang điểm khi đến pḥng mạch. Da
mặt được làm sạch bằng axit
glycolic 5%, sau đó sát trùng với cồn 70 độ.
Không dùng acetone hay các chất tẩy da khác để
rửa da v́ các chất này có thể làm cho
bệnh nhân khó chịu và khiến TCA ngấm
vào sâu hơn trong da. Tác dụng của các
chất thuốc rửa da là làm sạch lớp
biểu b́, làm cho mỏng và sạch lớp
tầng sừng. Nếu cần lột da sâu, có
thể tăng nồng độ axít hoặc
lột da bằng cách thoa thuốc nhiều
lần.
Sau khi rửa sạch da, khách
được đặt nằm trên bàn mổ (đầu
cao khoảng 45 độ). Tư thế này làm
cho thuốc lột không chảy vào mắt. Không
cần sử dụng máy theo dơi nhịp tim
mặc dù có thể bác sĩ muốn có
sẵn đường truyền tĩnh mạch
để truyền các thuốc an thần. Cảm
giác bị nóng do lột bằng TCA thường nhẹ
và sẽ hết trong vài phút.
Cách lột da được áp
dụng chung cho tất cả các dung dịch
thuốc lột có nồng độ khác nhau. Bác
sĩ sẽ dùng miếng gạc nhỏ xếp
lại làm đôi để bôi thuốc
TCA lên da. Dùng que bông để bôi thuốc lên da
cũng được nhưng không đủ
mạnh để thuốc thấm đều lên
da.
TCA là hóa chất có tác dụng
tốt và làm đông chất protein ở
da, làm cho da trắng nhanh và càng căng vùng
trắng. Tính chất khi lột nhẹ và lột
trung b́nh có thể sắp theo thứ tự như
sau:
- Da không có màu trắng: Da có
vẻ bóng và láng hơn nhưng không thay đổi
màu sắc. Đây là trường hợp chỉ
lột lớp biểu b́ bên ngoài.
- Da có trắng nhẹ không
đều: Thêm vào vẻ bóng sáng của da,
trên da thấy rải rác các điểm trắng.
Đây là lột da sâu giữa lớp biểu b́.
- Da trắng hoàn toàn với màu
hồng phía dưới: Là lột da sâu đến
tầng đáy của biểu b́.
- Da trắng cứng và không có
lớp hồng ở dưới: Đây là
lột da sâu đến hết gai b́ và b́.
Người ta dùng TCA nồng
độ từ 10% đến 25% để
lột da ở sâu biểu b́ và nồng độ
30% đến 40% để lột da sâu đến
gai b́ và b́. Chiều sâu của lớp da
được lột phụ thuộc vào sự
chuẩn bị trước, độ nhờn,
bề dày của da, số lượng chất
axit được dùng. Việc bôi lại
chất axit trên da đă trắng sẽ làm
axit thấm sâu vào da hơn. Do đó, để an
toàn, nên dùng TCA nồng độ thấp và bôi
nhiều lần khi cần.
Sau khi bôi thuốc, lột đến
độ sâu cần thiết, bác sĩ sẽ lau
mặt người bệnh với nước thông
thường. Điều này giúp pha loăng
chất axit ứ đọng, ngăn không cho axit
thấm sâu. Sau đó, thoa da bằng kem
Hydrocortisone 1% cho da được ướt đều.
Điều này làm bệnh nhân dễ chịu và
giảm cảm giác ngứa.
11- Sau
khi lột da mặt bằng TCA 
Người được bôi thuốc
TCA nên rửa mặt hai lần mỗi ngày với
các loại xà pḥng rửa mặt nhẹ và bôi
da bằng kem Hydrocortisone 1% thường xuyên cho da
được mềm. Không cần bôi kháng sinh. Các
trường hợp lột mặt mạnh (sâu
trung b́nh) có thể uống kháng sinh trong 5-7 ngày
sau khi lột da. V́ việc lột da không tạo
vết thương hở nên không cần dùng kháng
sinh trước và trong khi lột da.
Nếu bị nhiễm trùng da (do vi trùng
staphylococcus hay streptococcus, hiếm gặp), nên dùng thuốc
kháng sinh cephalosporin, uống ngày hai lần.
- Lột nhẹ (biểu
b́): Lành trong 3 đến 4 ngày.
- Lột sâu hơn
(gai b́): Lành trong 6 đến 8 ngày.
Điều quan trọng là 48 giờ
sau khi da lột được lành, bệnh nhân
phải dùng thuốc Retin-A hay axit alphahydroxy cùng
với hydroquinone và thuốc che nắng phổ
rộng. Da trở lại b́nh thường sau khi bôi
thuốc hai tháng. Trong thời gian đó, bệnh
nhân phải tránh nắng, được
theo dơi và dùng thuốc dưỡng da thích
hợp.
Do không gây các vết thương sâu
nên các biến chứng như sẹo, nhiễm trùng,
da bị đỏ kéo dài và mất màu vĩnh
viễn rất ít xảy ra.
Kết quả của phương
pháp lột da bằng TCA theo thời gian
Lột da sâu có kết quả
rất lâu. Với phương pháp lột
nhẹ, nếu có dùng thêm các thuốc dưỡng
da th́ kết quả lâu hơn, có thể kéo dài
đến cả năm (nếu không dưỡng
da, kết quả chỉ được khoảng
3 tháng). Ở các trường hợp lột sâu,
tác dụng kéo dài đến nhiều năm.
Thời điểm bôi thuốc
lột lần kế tiếp được xác
định tùy theo lần lột đầu là
nhẹ hay mạnh. Nếu lột nhẹ, có
thể lột lại sau một hai tuần.
Nếu lột sâu trung b́nh, cần chở 6
tuần và nếu lột sâu th́ phải chờ ít
nhất 2 tháng.
Tóm lại, TCA là thuốc lột da
mới dễ dùng và ít tai biến, là phương
tiện an toàn để làm trẻ hóa da mặt,
đem lại mùa xuân cho da mặt, góp cơ
thể con người.

Chương 2: Da
12- Tái
tạo da mặt
Phân biệt các loại da và cách chăm
sóc
"Cháu 18 tuổi, hay nổi
nhiều mụn. Bác sĩ da liễu nói cháu
bị da dày, nhờn. Da dày là ǵ? Có bao nhiêu
loại da mặt và cách chăm sóc như thế
nào?".
Nói một cách tổng quát, da
mặt được chia làm ba loại: da
nhờn, da khô và da mịn. Da nhờn thường
dày, dễ bị mụn. Để phân biệt các
loại da, cháu có thể đọc bảng phân
loại như sau:
Loại
da |
Chẩn
đoán |
Nên
tránh |
Săn
sóc và điều trị |
Nhờn |
- Da dày và bóng.
- Phần dày
thấy rơ ở giữa mặt, nhất là
mũi, rănh giữa mũi và má.
- Các lỗ chân lông
giăn rộng.
- Nhiều chất
nhầy, nhất là ở mũi và cánh mũi.
|
- Đèn cho sạm
da.
- Tia tử ngoại
của mặt trời (cần dùng kem
chống nắng).
- Các chất có
thể gây mụn.
- Xà pḥng có glycérine
|
- Dùng xà pḥng
nhiều dầu.
- Thoa kem có chất gôm
mỗi tuần hai lần, sau đó rửa
sạch.
- Kem chống
nhờn.
|
Khô |
- Da căng và nhám.
- Có cảm giác căng,
bị châm chích, bị bỏng nhẹ ở
mặt.
- Da kém mềm và kém
đàn hồi.
|
- Xà pḥng tẩy
mạnh.
- Các dung dịch có
pha rượu.
- Nước có
chất vôi.
- Dùng xà pḥng
nhiều.
|
- Xà pḥng nhiều
dầu amandes douces.
- Kem nuôi da và
giữ nước.
- Rửa mặt
cẩn thận và chậm lau khô.
|
Mịn
(nhạy cảm) |
- Da mỏng, trong.
- Da trắng,
hồng, trong suốt.
- Da sáng, lóng lánh.
- Da dễ tổn thương
khi bị lạnh, gió hoặc nóng quá.
- Có cảm giác kéo
căng, châm chích hay ngứa da.
|
- Thuốc thoa có rượu.
- Ánh nắng
mặt trời mùa hè hay mùa đông.
|
- Dùng dung dịch cho
nhiều nước, nhiều chất
mỡ.
- Xà pḥng nhiều
dầu.
- Rửa mặt
nhẹ và cẩn thận.
|
Khi đă biết da mặt
thuộc loại nào rồi, cần săn sóc da
theo hướng dẫn trên để có làn da
đẹp, đỡ bị mụn và lâu lăo
hoá.
13-
Vitamin C và sự lăo hóa 
"Nghe nói việc ăn trái cây
giúp ta lâu già v́ trái cây có nhiều vitamin C.
Điều đó có đúng không? Vai tṛ
của vitamin C trong việc ngăn chặn
sự lăo hóa như thế nào?".
Đúng là trái cây rất tốt cho
sức khỏe. Trong trái cây, ngoài vitamin C ra c̣n có
rất nhiều vitamin khác và chất đạm
thực vật dễ tiêu hóa, ít gây hại
cho sức khỏe hơn thịt lợn, thịt ḅ.
Người thiếu vitamin C có
thể bị bệnh Scorbut (một bệnh gây
sốt nhẹ, thiếu máu, chảy máu ở
lợi, rối loạn tiêu hóa, suy kiệt, có
thể dẫn đến tử vong). Ngày xưa,
bệnh này thường xảy ra ở các
thủy thủ sống một thời gian dài
trên biển, không ăn rau quả.
Năm 1928, Szent Goryi đă t́m ra
vitamin C từ rau cải. Phát hiện của ông
đă được giải Nobel năm 1937. Cơ
thể con người không thể tổng hợp
được vitamin C cũng như
một số vitamin cần thiết khác. Do
đó, con người cần dùng thức
ăn có nhiều vitamin C. Nhu cầu về
vitamin C hằng ngày của người
khỏe mạnh hoàn toàn là 60-100 mg. Nhu cầu này
gia tăng ở phụ nữ mang thai, người
cho con bú, sau phẫu thuật, đang dưỡng
bệnh hay vận động cơ thể
nhiều.
Ngày nay, t́nh trạng thiếu vitamin C
vẫn c̣n xảy ra do cách ăn uống chưa
hợp lư. Việc nấu nướng thức
ăn quá lâu, dùng nhiều các thực phẩm
đóng hộp... có thể gây thiếu hụt
vitamin C. Bên cạnh đó, việc hút thuốc lá
và uống rượu làm gia tăng nhu cầu
về vitamin C mỗi ngày. Ở một
số người, dinh dưỡng kém, rối
loạn về hấp thụ ở ruột cũng
gây ra thiếu vitamin C mạn tính. Việc
bổ sung vitamin C thường xuyên bằng cách
ăn trái cây hoặc uống thuốc sẽ
khiến t́nh trạng sức khỏe được
cải thiện rơ rệt (về thể chất cũng
như về tâm lư).
Vitamin cũng có tác dụng
chống ôxy hóa. Nó tham dự vào rất nhiều
phản ứng biến dưỡng của tế
bào cơ thể. Lượng vitamin C dự
trữ ở máu và ở các tế bào giảm
dần khi già. Nhiều người băn khoăn
về việc có thể làm chậm sự lăo
hóa bằng cách bắt đầu dùng nhiều vitamin C
từ một lứa tuổi nào đó không? Câu
hỏi này đến nay chưa có giải đáp.
Nhiều nghiên
cứu cho thấy, vitamin C có khả năng:
- Kích thích chức năng miễn
dịch của cơ thể, làm mạnh thêm các
thuốc tiêm pḥng, nhất là thuốc pḥng
cảm cúm. Được chỉ định trong
trường hợp nhiễm trùng kéo dài như
herpes, zona, viêm nhiễm đường hô
hấp ở người có cơ địa
dị ứng.
- Làm lành sẹo nhanh, có hiệu
quả tốt trong sự biến dưỡng
sụn ở các người có bệnh về
sụn khớp.
- Pḥng ngừa bệnh xơ mỡ
động mạch bằng cách làm giảm
chất mỡ, triglycerid và cholesterol trong máu.
- Bảo vệ cơ thể, làm
giảm độc ở người uống rượu
hay hút thuốc.
- Tăng cường sức mạnh
cơ bắp và làm chậm cảm giác mệt
mỏi khi vận động, chơi thể thao.
Một số nhà khoa học c̣n
cho rằng vitamin C có tác dụng bảo vệ
cơ thể chống lại bệnh ung thư,
nhất là ung thư dạ dày.
Vitamin C được thải ra
nhanh theo đường tiểu, do đó nếu dùng
nhiều cũng không sợ bị quá liều
14-
Vitamin E và sự lăo hóa 
"Tôi mới 45 tuổi mà da
bị nhăn nhiều, trông già hơn
tuổi. Một vài người bạn khuyên nên
uống vitamin E. Vitamin E có thể làm
trẻ trung được không? Tôi rất
ngại uống thuốc, thay v́ uống vitamin E
tôi có thể ăn các thức ăn nào?".
Vitamin E nằm trong nhóm thuốc điều
trị để nhằm ngăn chặn sự ôxy
hóa các gốc tự do trong cơ thể (bên
cạnh vitamin C, selen...). Hiện tượng ôxy
hóa các gốc tự do trong cơ thể có
thể đưa đến nhiều bệnh
về tim, tiêu hóa, năo... và làm cho người già
đi nhanh, nhất là ở da.
Các gốc tự do tấn công vào
những yếu tố cấu thành màng tế bào,
đặc biệt là các chất mỡ tạo thành
màng tế bào, các axit nhân tế bào. Hệ
thống bảo vệ cơ thể sẽ
chống lại hiện tượng này. Tuy nhiên,
sự chống lại của cơ thể ngày càng
yếu đi. Việc uống rượu, hút
thuốc và tia tử ngoại làm cơ thể phóng
thích nhiều gốc tự do hơn. V́ vậy,
cần dùng thêm các chất chống ôxy hóa từ
bên ngoài.
Vitamin E được chiết
xuất từ dầu của lúa ḿ lần
đầu tiên năm 1936. Nó cũng có trong
một số chất như gan bê, chuối, táo,
đào, lúa ḿ, hạt ngô, tiêu, trứng.... Tuy nhiên,
các thức ăn nhiều vitamin E nhất là
hạt lúa ḿ và dầu thực vật. Liều dùng
mỗi ngày là 5-12 mg cho người lớn (nam
nữ bằng nhau).
Ngoài việc ngăn chặn tác
dụng có hại của các gốc tự do,
vitamin E c̣n có tác dụng giống như
aspirine, ngăn chặn sự kết dính tiểu
cầu, giúp giảm nguy cơ tắc mạch
ở người bị bệnh tim mạch.
Nhiều người nghĩ vitamin E có thể
thúc đẩy sự phát triển tinh trùng
ở nam giới, nhất là ở người
lớn tuổi. Nhưng cho đến nay chưa có
nghiên cứu nào xác nhận điều này.
Tóm lại, cơ chế ngăn
ngừa sự lăo hóa của vitamin E là làm
chậm sự ôxy hóa các chất quan trọng
của cơ thể và giảm bớt sự
kết dính của các tiểu cầu trong mạch
máu. Trường hợp cụ thể của
bạn có thể dùng sinh tố E. Nếu ngại
uống thuốc, bạn có thể dùng các
thực phẩm kể trên.
Ảnh hưởng của ánh
nắng mặt trời đối với da
"Xin bác sĩ cho biết ánh
nắng mặt trời có hại hay có lợi cho
da?".
Những người thiếu
vitamin D (không nhiều) cần phơi nắng.
Nhưng với đa số, ánh nắng
mặt trời rất có hại v́ làm da nhanh
bị lăo hóa, có thể đưa đến
bệnh ung thư da về sau. Cần thận
trọng khi nghỉ ngơi hay làm việc ngoài
nắng để tránh các tác dụng có hại.
Ánh nắng trực tiếp chiếu
vào da sẽ gây tác hại tối đa vào mùa
hè, vào giữa trưa. Ở vùng càng cao
(so với mực nước biển), ảnh
hưởng này càng lớn. Ánh sáng mặt
trời có thể làm da sậm màu ngay cả khi
trời có nhiều mây. Không chỉ ánh nắng
chiếu trực tiếp mà ngay cả ánh phản
chiếu của tia tử ngoại ở mặt
đất, trên cát, trên nước, trên cỏ
hay ngay cả trên tuyết cũng gây hại cho da.
Tác dụng của các tia tử
ngoại (UV) lên da là không giống nhau:
- UVA làm cho da sạm lại. Nó xuyên
qua biểu b́ và 20% đến được vùng
b́.
- UVB gây ra bệnh cảm do nắng.
Nó bị chặn lại ở tầng
sừng, 20% đến niêm mạc và 10% đến
các gai b́. Chính 10% này tham dự vào việc
tạo các nếp nhăn.
* Các tác hại của tia tử
ngoại với cấu trúc da:
- Ở vị trí phân tử: Do tác
dụng quang hóa, một số phân tử các
chất bị phân hủy, phóng thích gốc
tự do.
- Ở vị trí tế bào: Cấu
trúc xoắn của ADN bị thay đổi,
ảnh hưởng đến sự tổng
hợp của tế bào.
- Ở bề mặt da và các
nếp nhăn: Sau khi bị nắng làm đỏ
lên, các nếp nhăn trở nên nhiều hơn,
rộng hơn và sâu hơn.
Tóm lại, đối với người
Việt Nam, ánh nắng mặt trời có hại
cho da, cho sức khỏe nhiều hơn có lợi.
Do đó, nên hạn chế việc phơi ḿnh dưới
nắng và cần có biện pháp bảo vệ khi
làm việc liên tục ngoài nắng.
15-
Ảnh hưởng của thuốc là đối
với da 
"Tôi làm tài xế đường
dài. Để đỡ buồn ngủ khi lái xe
ban đêm, tôi thường hút thuốc lá, lâu thành
nghiện. Tôi mới 29 tuổi mà trông đă
già, da càng ngày càng xấu. Hút thuốc lá có
ảnh hưởng ǵ đến da không?".
Dùng thuốc lá dù dưới h́nh
thức nào (hút hay là nhai) đều có hại cho
sức khỏe, tăng nguy cơ ung thư
họng, phổi, viêm phế quản mạn,
bệnh tim mạch, bệnh lư mạch máu chi dưới.
Tác dụng có hại là do các chất có trong
thuốc lá gây ra, bao gồm:
- Nicotine: Nhờ đặc tính
tan trong mỡ, nicotine xuyên qua được hàng rào
niêm mạc và da. Nó được phân tán
khắp cơ thể và tập trung tại các nơi
chính: hệ thần kinh trung ương, gan,
tuyến thượng thận. Chất này có
nhiều ảnh hưởng đến cơ
thể:
+ Tăng tác dụng của
tuyến thượng thận trong thời gian
đầu.
+ Giảm sự sản
xuất chất histamine (chất gây dị
ứng).
+ Thay đổi sự
tổng hợp protein và dự trữ
serotogene).
Việc hút thuốc lá lâu ngày
sẽ gây ngộ độc chất nicotine,
dẫn đến các tổn thương mạch
máu quan trọng như co mạch kéo dài, gia tăng
sự kết dính các tiểu cầu. Kết
quả là rối loạn tuần hoàn. Rối
loạn này kết hợp với các rối
loạn về biến dưỡng, về các kích
thích tố sinh dục, dẫn đến tăng
sự lăo hóa da.
- Khí CO2: Làm rối loạn
sự chuyên chở ôxy từ hồng cầu đến
các mô và tế bào.
- Các chất kích thích có aldehydes và
phenol: Làm xáo trộn hoạt động luân
chuyển của bộ máy hô hấp.
- Các chất than gây ung thư.
* Tác hại của
thuốc lá đối với da
1. Biểu hiện ở da:
- Da bị lăo hóa sớm.
- Niêm mạc bị tổn thương
(viêm họng do thuốc lá).
- Đầu ngón tay bị vàng.
- Dị ứng da khi tiếp xúc
với thuốc lá.
Gương mặt điển h́nh
của một người da trắng nghiện
thuốc lá là có nhiều nếp nhăn lớn
nhỏ, da bị teo lại, nhợt nhạt, màu vàng,
xám... Phần lớn các triệu chứng này
biểu hiện rơ hơn ở phái nữ và người
phơi nắng nhiều.
Thuốc lá và tia tử ngoại có tác
dụng phối hợp trong việc gây lăo hóa da.
Tuy nhiên, tác hại do tia tử ngoại gây ra
mạnh hơn.
2. Sự hiểu biết hiện
tại của chúng ta chưa giải thích
được hết tác dụng của thuốc
lá lên da và cơ chế gây lăo hóa. Người
ta chỉ thấy được thuốc lá gây ra
các tổn thương mạch máu, làm chậm
trễ sự vi tuần hoàn tới da và gây suy
tuần hoàn da.
Thuốc lá có tác dụng kháng kích
thích tố nữ. Nếu hút nhiều
thuốc lá, phụ nữ bị măn kinh sớm hơn
b́nh thường.
Ngoài ra, thuốc lá có các tác hại
sau:
- Suy giảm hệ thống miễn
dịch ở da (qua sự trung gian của
tế bào langerhans).
- Tạo thành các gốc tự do gây
hại cho da.
- Phá hủy vitamin C.
Tóm lại, thuốc lá thật
sự có tác dụng làm da bị lăo hóa nhanh. Càng
ngày, người ta càng chứng minh được
điều này một cách đầy đủ hơn.
Như vậy, việc không hút thuốc lá không
những giúp ta tránh được một
số bệnh nguy hiểm (như ung thư thanh
quản, ung thư phổi..) mà c̣n giữ cho da
được trẻ trung lâu hơn.
16-
Biến đổi da khi lớn 
"Khi lớn tuổi, da vẫn
giữ nguyên hay có thay đổi?"
Sự lăo hóa da chịu ảnh hưởng
của nhiều yếu tố như di truyền,
nội tiết, môi trường chung quanh, dinh dưỡng
và cơ học. Trên phương diện vi
thể, sự lăo hóa da có các đặc điểm
sau:
- Lớp biểu b́ từ từ
mỏng lại, da có tính chất axit hơn.
- Phần nối tiếp giữa
biểu b́ và b́ cũng mỏng lại.
- Phần b́ các sợi liên kết
rối loạn, sợi đàn hồi giảm, lượng
dịch thấm vào giảm, lượng máu nuôi
da giảm và các thành mạch dễ vỡ.
Lăo hóa được chia làm 4 giai
đoạn:
- Giai đoạn 0: Da b́nh thường.
- Giai đoạn 1: Vào
khoảng 40 tuổi.
+ Các sợi đàn hồi
rời nhau ra, bị cắt đoạn và bắt
đầu biến mất. Các sợi phía ngoài cùng
làm thành một lớp mỏng, không có tổ
chức sợi dưới lớp biểu b́.
+ Tổ chức sợi liên
kết (collagene) không thay đổi.
- Giai đoạn 2 và 3: Trên 45
tuổi
+ Các sợi đàn hồi
gần như biến mất hoàn toàn.
+ Sợi liên kết xếp
không theo tổ chức nào đặc biệt,
rối bù, bung thùa ra.
+ Các tế bào sợi
ngừng bài tiết.
Giải thích một cách khoa học
th́ như vậy. Nhưng có thể hiểu
đơn giản hơn là càng lớn tuổi, da
càng kém đàn hồi, kém đẹp và khi bị
vết thương th́ chậm lành hơn người
trẻ.
17-
Da mặt bị mất màu 
"Tôi 47 tuổi, gần đây
da mặt có vài chỗ mất màu, trở thành
trắng, không biết do nguyên nhân ǵ. Tôi có dùng
rất nhiều thuốc nhưng không có kết
quả. Vậy tôi cần điều trị
như thế nào?".
Da bị mất màu có thể do
bẩm sinh (mới sinh ra đă có) hay do bệnh
mắc phải sau khi sinh. Nguyên nhân gây mất màu
da sau khi sinh là bệnh ngoài da như nhiễm vi
nấm, sẹo mổ, một số ít trường
hợp do bôi thuốc lột da mặt hay cà da
mặt.
Mất màu ở da được
điều trị tùy theo nguyên nhân. Trong trường
hợp mất màu do nhiễm nấm (thường
gọi là lang ben), việc điều trị
được thực hiện tương đối
dễ (bằng cách dùng thuốc trị nấm ngoài
da). Các trường hợp da mất màu khác thường
khó điều trị hơn. Đôi khi phải dùng
phương pháp xăm thẩm mỹ mới
tạo lại được màu sắc giống
da b́nh thường.
18- Điều
trị da mặt 
"Tôi 27 tuổi, là nam tiếp
viên cho nhà hàng nên cũng cần có bề ngoài
một chút. Da mặt tôi lúc trước bị
mụn, nay cũng chưa hoàn toàn hết hẳn.
Rải rác trên da mặt có vài nơi nổi
mụn kèm với rất nhiều sẹo xấu.
Có cách ǵ để hết hẳn mụn và làm
da láng đẹp không?".
Da mặt bạn có lẽ thuộc
loại da dày và nhiều chất nhờn, dễ
bị mụn kéo dài. Bạn nên điều
trị cho mụn hết hẳn trước khi
tiến hành các kỹ thuật khác. Việc điều
trị cho hết mụn cũng khá phức
tạp và mất nhiều thời gian. Bạn
phải sinh hoạt, ăn uống điều
độ, kiêng cữ một số thức ăn
và dùng thuốc điều trị mụn theo hướng
dẫn của bác sĩ chuyên khoa da liễu. Sau khi
hết mụn, tùy theo sẹo mụn sâu hay
cạn, bạn có thể dùng thuốc lột da
mặt hay cà da mặt. Những người
bị sẹo mụn sâu quá đôi khi phải khoét
bỏ sẹo và ghép da.
Da mặt đen và tóc quăn
"Em 16 tuổi, da mặt rất đen và
tóc lại quăn. Xin bác sĩ cho biết làm
thế nào cho da mặt trắng và tóc hết quăn?".
Da mặt hay nói chung, da của toàn cơ
thể và ngay cả tóc chịu ảnh hưởng
của yếu tố di truyền.
Giải phẫu thẩm mỹ hay các
mỹ phẩm không thể làm thay đổi
cấu trúc, màu sắc da nhưng có thể giúp
cho da, tóc khỏe mạnh và tránh các tác nhân làm
chúng xấu đi. Cháu cứ tránh nắng và
giữ da đầu luôn được sạch th́
da và tóc sẽ phát triển tốt. Nếu
muốn da mặt trắng hơn một chút,
cháu phải dùng mỹ phẩm thoa nhẹ lên da.
Cháu đừng mặc cảm v́ da không được
trắng. Da màu cũng có nét đẹp riêng
của nó và trong số hoa hậu thế giới
ngày càng nhiều người da màu.
19-
Điều trị da bị lăo hóa 
"Tôi 65 tuổi, trước
đây da mặt rất mỏng và mịn nhưng
một vài năm gần đây, da bị dày lên,
có nhiều nếp nhăn và nổi những
mụn đen nhỏ. Xin bác sĩ chỉ dẫn cách
khắc phục".
Đây là trường hợp da
bị lăo hóa, vừa dày lên, có nổi nhiều
bệnh tích màu sậm, vừa có nhiều nếp
nhăn. Cách điều trị trước
mắt là dùng thuốc lột da, cho da mỏng và
săn lại. Về sau, nếu da tiếp tục
nhăn nhiều, phải làm phẫu thuật căng
da.
20- Xóa
nếp nhăn trên trán 
"Tôi 50 tuổi, không biết có
phải v́ làm việc và suy nghĩ nhiều không
mà trán có rất nhiều nếp nhăn. Có cách
nào xóa được nếp nhăn ở trán không?".
Ở người lớn tuổi, da
trán bị nhăn nhiều, một phần do cơ
da bị co thắt lại, phần khác do da trán
giảm đàn hồi. Muốn hết nhăn,
phải phẫu thuật cắt ngang các cơ trán
bị co thắt và cắt bớt da trán bị nhăo,
mất đàn hồi. Để tránh sẹo, người
ta thường mổ sau chân tóc khoảng 1cm.
Một số người trán quá cao và ít tóc có
thể mổ ngay nơi giáp giữa da trán và tóc.
Khi căng da, ngoài việc lấy bớt da làm cho
trán thẳng lại c̣n có thể kéo phần da
đầu xuống thấp một ít cho trán
bớt cao.
21- Tiêm thuốc
chống nếp nhăn ở mặt 
"Tôi 53 tuổi, mặt và đuôi
mắt có khá nhiều nếp nhăn, nhất là vùng
trán. Tôi có nghe phương pháp căng da mặt,
mổ làm phẳng da, nhưng tôi rất sợ
mổ. Nghe nói ở nước ngoài có loại
thuốc nào đó tiêm vào có thể làm hết
nếp nhăn và da phẳng lại. Điều
đó có đúng không?".
Thuốc chống nếp nhăn
ở mặt dựa trên cơ chế chống co
thắt của cơ da mặt. Ở một
số người lớn tuổi, do sự co
thắt của một số cơ ṿng môi, ṿng
mắt và cơ da trán, da bị chùng lại,
tạo thành các nếp nhăn. Do đó, có
thể xóa các nếp nhăn này bằng cách ngăn
chặn sự co thắt của các cơ bắp
liên hệ. Thuốc được dùng là
chất chiết xuất từ vi trùng
Clostridium Botilimun. Người ta đă nghiên
cứu một nhóm độc tố đặc
biệt của vi trùng này, pha loăng với liều
rất nhỏ, dùng tại chỗ thấy có
kết quả tốt trong điều trị
chứng co thắt ở cơ mặt và mắt.
Thuốc có tên là Botox, c̣n có tên là Dysport, có
thể dùng xóa nếp nhăn ở mặt.
22-
Lột da mặt bằng TCA 
"Trước kia da tôi rất
trắng. Nhưng v́ cuộc sống, tôi phải bươn
chải ra đường, nay da mặt rất khô,
nám và đen. Tôi có nghe đến chất lột
da mặt TCA. Vậy TCA là ǵ? Tôi có lột
được bằng chất TCA không? Chất này
mua ở đâu và có đắt lắm không?".
TCA là thuốc lột da mặt
loại mới, có rất nhiều ưu điểm
như không độc, có thể lột da dày hay
mỏng tùy theo nồng độ và lượng
thuốc thoa nhiều hay ít. Thuốc này có thể
dùng cho mọi trường hợp da mặt
bị xấu đi do ánh nắng mặt trời
hay do cao tuổi.
Hiện nay, một số thẩm
mỹ viện ở TP HCM có thuốc này, giá không
đắt lắm. Bạn có thể liên
hệ và hỏi trực tiếp ở các cơ
sở giải phẫu thẩm mỹ.
23- Săn
sóc sau khi lột da mặt 
"Tôi đă lột da mặt hai
tuần ở một cơ sở giải phẫu
thẩm mỹ. Kết quả cũng khá. Muốn
giữ kết quả này được lâu
cần phải làm ǵ?".
Muốn cho da mặt đẹp lâu,
sau khi lột da cần chú ư:
- Tránh nắng: Đây là yếu
tố quan trọng nhất. Việc tiếp xúc
với ánh nắng mặt trời có thể gây nám
da mặt và gây ung thư da về sau.
- Dùng kem dưỡng da thường
xuyên.
Tuổi nào căng da mặt
được?
"Tôi 59 tuổi, da mặt
bị nhăn nhiều. Tôi muốn được
trẻ trung hơn một chút, có thể căng da
mặt được không?".
Về chuyện căng da mặt, trước
đây người ta quan niệm chỉ nên căng
cho người lớn tuổi, tức là trên năm
mươi tuổi. Nhưng càng ngày, số người
trẻ muốn căng da mặt càng nhiều. Không
phải chỉ có ở Việt Nam mà nhiều nước
trên thế giới cũng thế. Người ta
mong trẻ đẹp ở tuổi đang làm
việc hăng say, trẻ đẹp để
thành công hơn trong t́nh yêu và sự nghiệp.
Hiện nay chỉ định căng da mặt ít
phụ thuộc vào tuổi tác. Người nào da
bị nhăn nhiều, sức khỏe c̣n tốt
là có thể căng được. Trường
hợp cụ thể của bà chắc là phẫu
thuật được.
24- Căng
da mặt có bị sẹo không? 
"Nghe các bạn nói căng da
mặt sẽ trẻ và đẹp trở lại,
nhưng tôi rất sợ bị sẹo xấu. Căng
da mặt có bị sẹo nhiều lắm không?"
Căng da mặt là một phẫu
thuật tách da ra, kéo thẳng lại và cắt
bỏ phần da thừa nên có sẹo nhỏ
ở nơi mổ. Sẹo này rất nhỏ, khó
thấy, một phần được tóc che và càng
ngày càng mờ đi, rất khó nhận ra.
25- Sau
khi căng da mặt phải nghỉ việc bao
lâu? 
"Tôi năm nay 50 tuổi,
muốn căng da mặt cho bớt nếp nhăn.
Điều này có hại ǵ không? Người
lớn tuổi căng da có nguy hiểm ǵ không?
Phải nghỉ làm việc bao lâu? Hiện tôi
vẫn đang làm việc, công việc tôi đ̣i
hỏi phải giao tiếp nhiều nên rất
mặc cảm về làn da bị lăo hóa của ḿnh".
Trường hợp của chị
nếu căng da mặt sẽ cho kết quả
rất tốt v́ da nhăn nhiều và tuổi chưa
cao lắm. Căng da là một phẫu thuật ngoài
da và tổ chức dưới da, không có ǵ nguy
hiểm lắm nếu so với các phẫu
thuật khác. Với các tiến bộ mới ngày
nay, phẫu thuật chỉ làm gây tê tại
chỗ, thời gian mổ khoảng 3 đến 4
giờ. Mổ xong nghỉ độ 15 phút là có
thể về nhà, khoảng 1 tuần sau trở
lại cắt chỉ. Sau khi mổ, nơi mổ
được băng bằng ít gạc nhỏ,
người được phẫu thuật
vẫn đi lại, sinh hoạt b́nh thường.
Chỉ cần nghỉ công tác độ một
tuần là đủ. Cần kiêng làm việc
nặng, giữ nơi mổ khô sạch. Tránh
đụng chạm mạnh hoặc làm bẩn nơi
mổ. Kiêng ăn một ít thức ăn gây
dị ứng như cá biển, rau muống...
Sau khi căng da mặt phải tránh
nắng bao lâu?
"Tôi là nhân viên làm việc
trong pḥng lạnh, không tiếp xúc với bụi
bặm hay hóa chất ǵ. Tôi muốn căng da
mặt nhưng nghe nói sau khi mổ phải hạn
chế ra nắng. Như vậy nếu đi làm
việc bằng xe gắn máy th́ có hại ǵ không?".
Mặt trời là tác nhân làm da
bị thoái hóa nhanh. Ngoài tác dụng thúc đẩy
sự tổng hợp vitamin D, việc phơi
nắng hoàn toàn không có lợi ǵ. Những người
ở vùng xích đạo có nhiều nguy cơ
bị tia tử ngoại trong ánh sáng mặt
trời gây ra những tổn thương không
hồi phục. Tổn thương này làm da
bị già đi dù tuổi mới 45 hay 50. Do đó,
ngay cả khi không giải phẫu thẩm mỹ,
chúng ta cũng không nên phơi nắng nhiều.
Khi tiếp xúc với nắng, như đi tắm
biển chẳng hạn, đừng nên phơi
nắng lâu quá. Nên dùng các loại kem che chở
da ở phần da tiếp xúc với nắng.
Sau khi căng da mặt, lúc ra
nắng nên đội nón hoặc che ô. Trong trường
hợp cụ thể của bà, sau khi căng da
mặt ổn định, bà có thể đi làm b́nh
thường, không gặp trở ngại ǵ.
26-
Sau khi căng da mặt bao lâu th́ có thể tẩy
lông mặt? 
"Mặt tôi có ít lông măng
nhỏ, thỉnh thoảng tôi phải đến
thẩm mỹ viện để tẩy lông. Xin bác
sĩ cho biết sau khi căng da mặt bao lâu tôi
có thể tẩy lông mặt như trước?".
Bốn đến sáu tuần sau
phẫu thuật, bà có thể dùng chất tẩy
lông. Tuy nhiên, nếu có kết hợp với
lột hay cà mặt th́ chỉ được
tẩy lông khi da hoàn toàn b́nh thường,
tức là da mặt hết màu đỏ (thường
từ 10 đến 12 tuần sau).
27-
Sau khi căng da mặt bao lâu có thể gội
đầu và sấy tóc được? 
"Tôi để tóc dài; điều
đó có gây trở ngại ǵ cho phẫu
thuật không? Sau khi mổ bao lâu tôi có thể
gội đầu và sấy tóc b́nh thường?".
Tóc dài hay ngắn ǵ cũng phẫu
thuật được. Trước khi phẫu
thuật, bà nên gội đầu thật
sạch. Sau phẫu thuật khoảng hai tuần,
khi vết mổ lành tốt, bà có thể gội
đầu và sấy tóc. Tuy nhiên, trong ṿng 4 đến
6 tuần đầu, bà không nên dùng máy
sấy tóc quá nóng.
Những điều cần biết
về phẫu thuật thẩm mỹ (phần 17)
28-
Phẫu thuật da mặt ở người cao
tuổi 
"Tôi năm nay 68 tuổi,
sức khỏe hoàn toàn b́nh thường. Tôi
muốn căng da mặt được không? Da người
lớn tuổi khác với người trẻ như
thế nào?".
Tuổi 68 có hơi cao để làm
phẫu thuật. Nhưng nếu cơ thể hoàn
toàn khỏe mạnh th́ có thể phẫu
thuật căng da mặt hay bất cứ phẫu
thuật tạo h́nh thẩm mỹ nào. So với
da người trẻ tuổi, da người
cao tuổi có một số khác biệt sau:
* Các triệu
chứng bên trong
- Xuất hiện các nếp nhăn
ở cổ và mặt.
- Da bị teo lại, lớp mô liên
kết bị mỏng đi.
- Xuất hiện các ban máu (purpura) do
thành mạch dễ vỡ.
- Có các tổ chức giống như
sẹo giả h́nh sao ở lưng, bàn tay và cánh
tay.
* Các triệu
chứng bên ngoài (do ánh nắng
mặt trời gây ra):
- Các nếp nhăn.
- Da dày, cứng, thô nhám và khô do
sự giảm tuyến b́ và tuyến mồ hôi, lớp
nước và mỡ bảo vệ phía ngoài da không
c̣n nữa.
- Da lăo hóa, có nhiều mô hạt,
mụn, giống như trổ đồi mồi.
Trán, má và cổ có nhiều nếp nhăn sâu, có
trường hợp bị ung thư da.
- Chức năng sinh lư của da
giảm:
+ Giảm khả năng lành
sẹo, trao đổi khí và bốc hơi nước
qua da.
+ Giảm sức chịu
đựng đối với các sang chấn.
+ Giảm phản
ứng miễn dịch, khả năng điều
ḥa nhiệt độ và sản xuất vitamin D.
+ Giảm sức bảo
vệ đối với ánh nắng mặt
trời.
Tóm lại, da người lớn
tuổi khi phẫu thuật sẽ chậm lành hơn.
Nhưng đặc tính này thay đổi tùy
thuộc điều kiện sống, làm việc và
môi trường xung quanh của mỗi người.
29- Nên
chọn căng hay lột da mặt? 
"Tôi năm nay 34 tuổi. Trước
đây da mặt tôi trắng và mịn, rất
đẹp. Trong vài năm gần đây, có
lẽ do đi nắng nhiều, da bị dày lên và
có nhiều chỗ nám đen. Trường hợp
của tôi nên căng da hay lột da mặt? Tôi trông
thể tránh nắng được v́ yêu cầu
công việc?".
Phương pháp căng da mặt
được dùng khi da mặt bị nhăn
nhiều, nhất là những người lớn
tuổi. Trước đây, người ta
chỉ căng cho những người trên 40
tuổi; ngày càng có nhiều người trẻ
muốn căng da. Hiện nay, vấn đề
tuổi không được chú ư nhiều
nữa, bất cứ tuổi nào, giới nào, da
mặt bị nhăn là có thể căng
được, căng nhiều ít tùy mức
độ nhăn.
Tuy nhiên, khi da mặt thẳng hoàn toàn
th́ không cần căng, như trường
hợp của bạn. Do công việc, phải
đi nắng nhiều, da mặt của bạn
bắt đầu có hiện tượng lăo hóa.
Trường hợp này nên lột da. Sau lột
nếu dùng các loại kem dưỡng da,
chống nắng th́ cũng không có ǵ đáng
ngại lắm khi đi nắng. Ngày nay, có
nhiều phụ nữ che hầu như kín cả
mặt khi làm việc ngoài nắng; điều
này rất tốt. Nhưng khi ở trong bóng mát
cũng cần chú ư đến sự phản
chiếu của ánh nắng từ mặt đất
lên da.
30- Có nên
vừa lột da mặt vừa căng da mặt?

"Da mặt tôi hơi xấu,
đi thẩm mỹ viện th́ được khuyên
nên lột da cho mỏng lại và căng cho da
thẳng ra. Hai phương pháp này cùng áp dụng
th́ da sẽ mịn, trẻ ra rất nhiều. Nhưng
tôi không biết có thể thực hiện cùng lúc
lột da mặt và căng da mặt không? Nên
lột da trước hay căng da trước?".
Đúng là lột da mặt và căng
da mặt đều là hai cách làm cho trẻ
lại. Lột da cho da mỏng đi, xóa bớt
phần da dày, xấu, làm cho da non và trẻ ra. Căng
da mặt làm cho da thẳng lại, xóa hết các
chỗ da bị nhăn, xấu. Hai cách này cùng
kết hợp th́ da sẽ trẻ và đẹp
nhiều.
Da được nuôi dưỡng
nhờ các mạch máu ở dưới da. Phương
pháp căng da mặt tách da ra khỏi nguồn nuôi
dưỡng của chúng và đặt lại
một chỗ mới. Ở chỗ này, mạch máu
sẽ mọc lên và nuôi tiếp, thay thế
mạch máu cũ bị mất đi. Thời gian
máu nuôi mọc tốt là khoảng 2 đến 3
tháng. Do đó, nên căng da mặt trước vài
tháng rồi lột da. Nếu lột da cùng lúc
hoặc trước khi căng th́ nơi mổ khó
lành, có thể cho sẹo xấu. Lột da sớm
quá khi da chưa b́nh thường th́ có thể da
lột bị thiếu máu nuôi, nhiễm trùng kéo dài
và cho kết quả xấu hơn lúc chưa
lột.
31- Sưng
nề sau khi căng da mặt 
"Tôi được phẫu
thuật căng da mặt cách đây hai tháng.
Hiện nay, nơi căng da c̣n sưng nề
nhiều. Như vậy có cần phải phẫu
thuật lại không?".
Căng da mặt có nhiều kỹ
thuật. Các kỹ thuật này nhằm tách da
mặt ra khỏi tổ chức bên dưới
rồi căng cho thẳng lại. Sự khác nhau
của các phẫu thuật là tách da mặt nông
hay sâu. Một số kỹ thuật có làm thêm
các thủ thuật khác nữa như kéo căng
các tổ chức cơ của da mặt hay hút
mỡ ở mặt và cổ.
Phẫu thuật căng da có thể
làm sưng nề vùng mặt một thời gian
(từ một đến nhiều tháng). Có
một số ít trường hợp phải sau ba
hay sáu tháng mới hết sưng. Do đó, trường
hợp của cô nếu không bị sưng đỏ
hay đau nhức (do nhiễm trùng nơi mổ) th́
chắc không cần phẫu thuật lại.

32- Căng
da bụng
"Trước đây da bụng
tôi rất đẹp. Sau khi sinh cháu xong, tôi
bị gầy đi nhiều, da bị nhăn,
rất xấu. Có thể căng cho da bụng
phẳng ra như căng da mặt được
không? Căng da như vậy về sau có thai
trở lại được không?".
Giống như da mặt, da bụng cũng
có thể căng. Phẫu thuật căng da
bụng phải bóc tách rộng, tốn nhiều
thời gian hơn và sau khi căng phải băng
chặt ít hôm. Tùy theo trường hợp,
nếu sau khi căng, rốn bị kéo lệch
nhiều th́ quá phải thay đổi vị trí
mới cho rốn, để nó cân đối
với vùng da bụng mới.
Sau khi căng da bụng, bạn
vẫn có thể mang bầu lại b́nh thường
v́ da sẽ giăn ra cho thích hợp với bụng
khi mang thai.

Chương 3: Điều trị sẹo
mụn
33- Nguyên
nhân gây mụn
Mụn là bệnh mạn tính của
nang lông, nếu không được điều
trị tốt có thể dẫn đến
nhiều sẹo xấu ở mặt. Bệnh
xuất hiện vào tuổi dậy th́ và
xảy ra ở khoảng 80% người tuổi
vị thành niên, chấm dứt vào tuổi từ
18 đến 20. Có một số người
bệnh kéo dài đến khi trưởng thành.
Đây là một loại bệnh di truyền,
xảy ra ở vùng mặt và phần trên
ngực, nơi có nhiều tuyến bă.
Có ba hiện tượng bệnh lư
xảy ra ở nang lông đưa đến
sự h́nh thành mụn:
1. Sự bài
tiết chất bă
Có hiện tượng tăng sự
bài tiết chất bă là do:
- Sự gia tăng hoạt tính
của men 5 alpha-réductase chuyển testostérone thành
dihydrotestostérone.
- Giảm protein mang testostérone
lưu thông, đôi khi làm tăng testostérone
tại nang lông.
- Sản xuất quả nhiều
androgènes ở phụ nữ, gây ra nam hóa, rụng
tóc và mụn.
2. Tăng
sự sừng hóa ở nơi bài tiếp b́ (lỗ
chân lông)
Các chất bă chứa một lượng
axit béo cao, kích thích lỗ chân lông và làm tăng
sự sừng hóa. Sự kư sinh của vi sinh
vật mụn tên là Propionibactérium Acnes (PA) cũng
sinh ra chất men thủy phân triglycerides thành axit béo.
PA tăng sinh nhiều, tạo ra các chất
sừng và chất bă, h́nh thành c̣i mụn.
Người ta phân biệt 2 loại
c̣i mụn: loại lộ ra ngoài thành chấm
đen và loại kín dạng u nang nhỏ.
Sự h́nh thành c̣i mụn c̣n do ảnh hưởng
của các yếu tố bên ngoài như:
- Dùng các loại mỹ phẩm có
nhiều chất mỡ (chất nhờn)
- Dùng chất lưu huỳnh.
- Ánh mặt trời.
- Sức nóng.
- Độ ẩm.
3. Viêm nang nông
Do sự vỡ màng bao mỏng
của c̣i mụn, vi trùng PA tiết ra các
men hualuronidases, protéases, amylases làm tan màng bao c̣i
mụn. Chất lysosyme được phóng thích làm
vỡ túi nang lông và h́nh thành tổ chức mô
hạt viêm. Về lâm sàng, đây là các mụn
mủ, đôi khi là những nang cứng sâu dưới
da.

34- Các
loại mụn
Các dạng
mụn nặng
Có thể xuất hiện rất
nhanh sau tuổi dậy th́, sau một đợt
có dạng c̣i mụn hay mụn mủ.
- Mụn bọc
to: Đây là dạng mụn nổi g̣
lên, trong chứa nang mủ, thường xảy ra
ở phái nam. Các khối u hạt viêm có thể
chuyển thành áp xe, ṛ mủ, về sau thành
sẹo cứng, lơm da xuống rất xấu.
Đây là dạng mụn của các em trai, thường
ở lưng hay mặt trước ngực. Ở
phái nữ, loại mụn này thường
kết hợp với bệnh nam hóa.
- Mụn
dạng conglobata: Theo sau mụn bọc
to, các loại mụn to lên, đau nhiều,
mụn tụ lại thành đám và ṛ mủ ra
da. Bệnh kéo dài đến tuổi trưởng
thành và gây nhiều sẹo xấu.
- Mụn thể
nặng: Là loại mụn conglobata có
đi kèm theo sốt, đau nhức các khớp xương
và ảnh hưởng đến toàn trạng người
bệnh. Nơi mụn bị loét, đóng vảy,
chảy máu.

35a-
Mụn ở trẻ em
- Trẻ nhỏ: Xảy ra khoảng 3
đến 6 tháng sau khi sinh, mặt có c̣i mụn
và mụn. Bệnh này chỉ xảy ra trong
một thời gian ngắn do ảnh hưởng
kích thích tố nam của người mẹ.
- Mụn ở trẻ lớn: Thường
ít gặp, là mụn đa dạng của trẻ
vị thành niên, xảy ra ở những đứa
trẻ cha mẹ bị mụn nhiều.

35b-
Mụn ở người lớn
Bệnh tích viêm là chủ yếu
- Ở đàn ông: Bệnh tích
chủ yếu ở cổ và lưng dạng
conglobata hay dạng mụn nặng.
- Ở phái nữ: Chủ yếu là
mụn do kích thích tố, thường xảy ra
quanh miệng và vùng hàm dưới.
Các thuốc tránh thai có androgène
và progestérone có thể gây ra và làm mụn
nặng thêm.
Nếu người bệnh có
triệu chứng nam hóa, phải t́m xem có u thượng
thận hay u buồng trứng không. Đặc
biệt, triệu chứng này ở phụ
nữ có thể do yếu tố tâm lư.

36a-
Bệnh mụn thứ phát
Xảy ra do dùng mỹ phẩm,
tiếp xúc với các tác nhân vật lư, hóa
học hay do dùng thuốc.
- Mụn do dùng mỹ phẩm:
Dạng c̣i mụn hoặc những nang nhỏ
ở quanh miệng. Bệnh xảy ra do dùng mỹ
phẩm có nhiều chất nhờn, không thích
hợp với da.
- Mụn do tiếp xúc với các hóa
chất.
- Mụn do nghề nghiệp:
Do tiếp xúc với chất hydrocarbures (có trong
dầu hỏa), tạo thành c̣i mụn hay nốt
mụn ở da nơi tiếp xúc.
- Các tác nhân vật lư như tia X,
tia Cobalt có thể gây mụn nhiều tuần sau
khi xạ trị. Tia tử ngoại trong ánh
mặt trời có tính chất diệt trùng nhưng
cũng gây mụn.
- Mụn do dùng thuốc trị
bệnh: Thường ở dạng viêm nhiều hơn
là tạo thành c̣i mụn.
Các loại thuốc gây nổi
mụn thường gặp là loại Corticoides
dùng bôi mặt hay uống; các loại thuốc có
chất Halogène như Brome (Calcibronat), iốt
(thuốc trị bướu tuyến giáp trạng
ở cổ), Cobalt (có trong sinh tố B12), Flour (có
trong kem đánh răng).
Các thuốc trị động kinh như
Gardénal, Diphénylhydantoine, Trimetadoine nếu được
dùng một thời gian dài cũng có thể gây
nổi mụn ở người lớn.
Một số loại thuốc khác cũng
có thể gây mụn như: Muối của Lithium,
Rifampicine, các loại thuốc chứa chất
Progestérone tổng hợp.

36b-
Cách điều trị mụn
Việc điều trị mụn
nhằm ba mục đích: giảm bớt chất
nhờn, làm tan c̣i mụn và làm giảm phản
ứng viêm.
1. Làm giảm
chất nhờn
- Dùng thuốc ức chế men 5
alpha-réductase, gồm Progestérone tự nhiên
(Progestosol), Promestriène (Delipoderme), kết hợp
kẽm với vitamin B6 (Alphane). Các chất này
trên lư thuyết rất tốt, nhưng thực
tế không cho kết quả nhiều lắm.
Đối với phụ nữ, dùng chất
kháng Androgène. Ở cả hai phái, có thể dùng
Isorétinoine.
- Các kích tố nữ tác
dụng trên ba cách:
+ Tăng SHBG (globulin mang kích
thích tố sinh dục), làm giảm testotérone
tự do hoạt động.
+ Ức chế các điểm
tiếp nhận kích thích tố nam ở tuyến
bă.
+ Giảm sự sản
xuất Androgène ở buồng trứng.
Các thuốc này kết hợp
với acétate cyprotérone hay một loại
thuốc progesté rone không có tác dụng của
kích tố nam.
Thuốc được dùng cho
phụ nữ lớn tuổi. Đối với
phụ nữ trẻ, có thể dùng oestrogen
với liều 30 đến 50 mcg (Ovanon 50, Varnoline
30). Ngày nay, Diane là loại thuốc được
nhiều người dùng hơn. Thường
đến tháng thứ tư mới có kết
quả. Cần dùng thuốc một thời gian
dài, nhiều khi hơn một năm.
- Thuốc Isotretinoine hay Roaccutane: Dùng
để điều trị mụn nặng. Cơ
chế tác dụng là làm giảm nhanh chóng sự
bài tiết của tuyến bă không do cơ
chế nội tiết. Tác dụng ức chế
tuyến bă này tồn tại ngay cả khi ngưng
dùng thuốc. Tiếp theo, thuốc c̣n làm c̣i
mụn được đẩy ra ngoài, giảm
số lượng vi trùng Pa, giảm phản
ứng kích thích tế bào viêm của cơ
thể. Liều dùng là 0,5 mg/kg/ngày trong 300
ngày.
Thuốc này làm khô da và có thể
gây một số tác dụng phụ như
nhức đầu, đau nhức khớp xương,
không dùng được cho phụ nữ mang
thai.... Nó chỉ được dùng khi bị
mụn nhiều, điều trị thuốc khác
không kết quả.
2. Làm tan c̣i
mụn
Các thuốc này làm sạch da, đẩy
c̣i mụn ra (hai hoặc ba tháng sau khi bắt đầu
điều trị nội khoa).
- Các loại thuốc thoa ngoài da như
Isotrétinoine loại dung dịch (gel) kết hợp
với kháng sinh tại chỗ cho kết quả tương
đối tốt và ít bị phản ứng
phụ.
- Điều trị tổng quát
với các thuốc kháng viêm, kháng sinh tại
chỗ và toàn thân
3. Điều
trị sẹo mụn
Sau khi hết hẳn mụn từ 6
tháng đến 1 năm, có thể điều
trị mụn bằng phương pháp lột, cà
da mặt hoặc phẫu thuật cắt bỏ
sẹo và ghép da.
Trên thực tế, việc điều
trị mụn thường ít kết quả v́
các nguyên nhân gây mụn ít được chú ư
và giải quyết triệt để. Các sẹo
này tuy vậy vẫn điều trị được
bằng phẫu thuật thẩm mỹ.

37- Đề
pḥng và điều trị các loại mụn
mặt mà không để lại sẹo thâm
"Cháu rất sợ bị
mụn. Có một số bạn gái cùng tuổi
bị mụn, sau đó da mặt có nhiều
sẹo thâm đen rất xấu. Có cách nào
khỏi bị mụn không, và khi lỡ bị
mụn rồi th́ nên điều trị như
thế nào để khỏi bị sẹo xấu?".
Câu hỏi của cháu khá dài,
gồm hai chuyện: Đề pḥng và điều
trị mụn. Chúng ta đă biết mụn do
nguyên nhân bên ngoài và bên trong cơ thể gây ra.
Các nguyên nhân bên ngoài là: dị ứng với
mỹ phẩm, hóa chất, một số loại
thuốc điều trị bệnh; nhiễm trùng
da mặt do vi trùng Propionibacterum Acnes... Nguyên nhân
bên trong cơ thể là: da tiết nhiều
chất nhờn (do ảnh hưởng của kích
thích tố nam), da bị sừng hóa nhiều nơi
các lỗ chân lông mặt và viêm nhiễm tại
chỗ da mặt. Do có nhiều nguyên nhân như
vậy nên đối với từng trường
hợp cụ thể, phải xem đâu là nguyên
nhân chính gây mụn và điều trị tập
trung vào đó.
Nói chung, việc giữ da mặt
được sạch tốt, chỉ dùng mỹ
phẩm khi cần thiết, hạn chế tiếp
xúc với hóa chất, có chế độ dinh dưỡng,
nghỉ ngơi điều độ có thể
giúp cháu tránh được một số trường
hợp về mụn.
Khi bị mụn, nên điều
trị sớm và đúng cách để tránh
sẹo xấu. Khi bị sẹo rồi, dù có
điều trị thật tích cực với
đủ các phương tiện cần
thiết, da cũng khó trở lại hoàn toàn như
trước.

38-
Điều trị sẹo mụn
"Khi bị sẹo thâm do
mụn để lại th́ nên làm ǵ để
trị hết?".
Cách điều trị khác nhau tùy
theo sẹo sâu hay cạn.
- Đối với các lỗ sẹo
mụn sâu, phải cắt bỏ và ghép da.
Mỗi lỗ sẹo được ghép một
mảnh da tṛn nhỏ. Một thời gian sau, khi da
mọc đều và phẳng lại sẽ không
thấy lỗ.
- Vết thâm hoặc sẹo cạn:
Có thể cà da cho bằng phẳng lại. Phương
pháp cà da mặt c̣n được dùng để
điều trị các trường hợp
mụn do da sừng hóa
nhiều ở các lỗ chân lông (thường
gọi là da mặt dày). Đây là một cách
điều trị mới. Cà da mặt được
áp dụng khi điều trị mụn bằng phương
pháp thông thường kéo dài mà kết quả
ít. Dùng cách này phải hết sức cẩn
thận, tránh nhiễm trùng lan rộng và sau khi cà
da phải tránh nắng nhiều tháng.
- Đối với người
bị kết hợp cả hai bệnh tích,
vừa bị sẹo sâu, vừa bị vết
thâm, việc điều
trị phức tạp hơn. Có thể
phải lột hoặc cà da mặt trước để làm
giảm tầng ngoài cùng, cho da mỏng lại. Sau
khi ổn định, cắt bỏ sẹo và ghép
da.

39-
Điều trị mụn kéo dài
"Cháu năm nay 22 tuổi, da
mặt tương đối nhiều chất
nhờn, đặc biệt khoảng một năm
nay cháu bị rất nhiều mụn. Cháu đă
dùng rất nhiều loại thuốc, kiêng cữ
ăn uống rất cẩn thận nhưng
mụn cũng không hết được. Tại
sao vậy?".
Mụn do nhiều nguyên nhân gây ra.
Đa số trường hợp khó t́m nguyên
nhân. Một số trường hợp t́m đúng
nguyên nhân rồi nhưng việc điều
trị cũng mất rất nhiều thời gian,
có khi phải mất nhiều tháng. Do đó, cháu
không nên quá lo lắng, cứ từ từ
chắc bệnh sẽ khỏi thôi. Trong trường
hợp cần thiết lắm, bị mụn kéo
dài, điều trị thuốc không kết
quả, có thể dùng phương pháp cà da
mặt.

40- Dùng
sữa ḅ tươi trị sẹo mụn
trứng cá
"Năm nay tôi 25 tuổi, trước
đây có nhiều mụn trứng cá. Hiện
nay mụn đă giảm nhưng để
lại nhiều sẹo lơm, khiến da khô và
sần. Tôi có thể dùng sữa ḅ tươi
để bôi lên da mặt vào mỗi buổi sáng
được không? Khi làm như vậy có
cải thiện được ǵ không và tôi có
phải kiêng nắng không?".
Rất tiếc là tôi chưa đọc
được tài liệu nào nói về
việc dùng sữa ḅ tươi cho da mặt
bị sẹo và khô do mụn. Tuy nhiên, sữa ḅ
có thể làm da đỡ khô (nhờ chất
béo trong sữa). Ngoài ra, các chất đạm,
vitamin, kháng thể có trong sữa có thể cũng
giúp nuôi dưỡng trực tiếp da và làm
giảm nhiễm trùng da do mụn. Tuy nhiên, cô
chỉ nên dùng sữa ở con ḅ hoàn toàn
khỏe mạnh và sữa mới được
lấy từ ḅ ra. Tránh dùng sữa để lâu
(v́ nó có thể chứa vi trùng gây bệnh) và
chỉ nên bôi sữa lên da mặt ngày vài
lần, sau đó nên rửa sạch. Nếu
kết quả tốt, cô cứ tiếp tục,
nếu xấu đi th́ ngừng, chắc không có
ǵ hại.

41-
Điều trị sẹo mụn ở mặt
"Trước đây, tôi có
rất nhiều mụn hai bên má. Sau khi lập gia
đ́nh và sinh cháu bé vài năm th́ hoàn toàn
hết hẳn mụn, nhưng da mặt hiện
c̣n rất nhiều sẹo mụn nhỏ. Nếu
làm mất các sẹo mụn này th́ hay biết
mấy! Xin bác sĩ cho biết có cách nào làm
hết sẹo mụn không?".
Trường hợp này có thể
dùng phương pháp lột da mặt trước
để lấy bớt các tổ chức da dày,
xấu chung quanh nơi sẹo mụn, làm cho da
mỏng lại và mềm hơn. Sau đó vài
tuần, tiến hành cà da mặt, cà da độ
vài lần, mỗi lần cách nhau độ vài
tháng. Sau khi cà da, nếu c̣n một vài chỗ
sẹo mụn sâu quá, có thể cắt bỏ
sẹo và ghép da. Nói chung việc điều
trị tốn nhiều thời gian và khá phức
tạp. Trong suốt thời gian điều
trị, cô cần tránh nắng.

42-
Thuật cà sẹo
"Tôi năm nay 24 tuổi, có
sẹo khá lớn ở trán do bị ngă hồi
c̣n nhỏ. Có thể cà cho sẹo này bằng
lại được không?".
Kỹ thuật cà sẹo thường
dùng cho các sẹo nhỏ nhưng bị lồi
lên cao hơn da mặt. Sẹo của bạn khá
lớn, nhưng bạn không cho biết cụ
thể kích thước cỡ nào nên khó quyết
định nên cà hay làm đẹp bằng kỹ
thuật khác như cắt bỏ sẹo, ghép da
hoặc chuyển vạt da.
Nổi nhiều mụn do tuổi
già
"Năm nay tôi 74 tuổi, người
vẫn khỏe, nhưng da mặt nổi nhiều
vết đen, gồ cao lên, khi rửa mặt tôi
thấy rất khó chịu. Đó là bệnh ǵ
và cách điều trị như thế nào?".
Da mặt ông bị các bệnh tích
lăo hóa, có thể điều trị bằng cách
cắt đốt điện các chỗ da gồ
cao lên cho bằng phẳng lại.

43-
Điều trị sẹo mặt do thủy đậu
"Con gái tôi năm nay 16
tuổi, trước đây một năm cháu
bị nổi thủy đậu trên mặt. Có
hai nốt thủy đậu bị nhiễm
trùng thành sẹo khá sâu. Phải làm sao để
xóa sẹo này? Nên cà sẹo hay mổ cắt
sẹo rồi may lại?".
Sẹo nốt thủy đậu bị
nhiễm trùng thường h́nh tṛn và khá sâu. Do
đó, khó cà cho sẹo bằng da chung quanh mà
không làm tổn thương nhiều đến da
chung quanh. Cách điều trị tốt nhất
là mổ cắt bỏ sẹo rồi may lại,
hoặc ghép da vào chỗ sẹo tṛn đă
cắt bỏ, giống như sẹo mụn sâu
vậy.

44- Điều
trị sẹo lồi do xỏ lỗ tai
"Con gái tôi năm nay 11
tuổi. Để cho cháu có thể đeo hoa
tai như các bé khác, tôi có nhờ người
xỏ lỗ tai cho cháu cách đây độ 1 năm.
Sau đó, nơi xỏ lỗ tai bị sẹo
lồi ngày càng lớn. Tôi đă nhờ người
phẫu thuật hai lần rồi nhưng nơi
mổ vẫn bị sẹo lồi. Có cách ǵ
trị dứt sẹo lồi không?".
Có một số người
thuộc cơ địa sẹo lồi, khi bị
chấn thương rách da, nơi rách sẽ thành
sẹo lồi rất xấu. Ngoài ra, có một
số người khác không thuộc tạng
sẹo lồi nhưng khi vết thương
hoặc vết mổ không được phẫu
thuật tốt, bị sang chấn nhiều hay
bị nhiễm trùng mổ cũng bị sẹo
lồi. Để điều trị sẹo
lồi, cần phẫu thuật cắt bỏ
chỗ lồi, may lại kỹ và theo dơi.
Phải tiêm thuốc chống sẹo nếu
sẹo bắt đầu lồi lên trở
lại.

45-
Điều trị sẹo mới ở mặt
"Cách đây hai tuần, tôi
bị tai nạn giao thông, mặt bị nhiều
vết rách, đă được may lại và
cắt chỉ. Nhưng sẹo to quá, gần đây
nơi môi trên của tôi sẹo có vẻ lồi
lên. Phải điều trị như thế nào?".
Trường hợp này sẹo c̣n
đang tiến triển, chưa biết nó sẽ
lồi tiếp hay giảm bớt. Nên chờ
một thời gian nữa, có thể một hai
tháng, để sẹo hoàn toàn ổn định.
Việc điều trị khi đó sẽ có
kết quả tốt hơn.
Có hai cách điều trị về
sau: Phẫu thuật cho sẹo nhỏ lại
hoặc cà các sẹo lồi cho bằng lại.
Tùy vị trí, có thể dùng cách này hay cách khác,
có khi phải kết hợp cả hai như
cắt may lại các sẹo xấu ở mặt
và cà ở môi trên.

46-
Sẹo do bị rạch mặt
"Cách đây một tháng, do
một chuyện hiểu lầm với hàng xóm,
tôi bị rạch mặt một đường
dài từ tai xuống đến cằm. Vết thương
gây chảy máu nhiều quá nên tôi phải vào
cấp cứu ở một trạm y tế
gần nhà. Lúc đó, bác sĩ đă cầm máu
và may lại vết thương cho tôi. Sau khi may,
vết thương xấu quá, bề rộng
gần 1 cm và nhiều chỗ may bị lệch, da
bị chùng nhiều. Tôi cố gắng chờ cho
lành và người khỏe một chút. Đến
nay, sẹo đă khá lành, mỗi ngày soi gương,
nh́n thấy sẹo mặt là tôi muốn chết
cho rồi. Tôi khổ tâm quá. Nếu không trị
hết sẹo này chắc có ngày tôi tự tử
v́ bị mặc cảm quá lớn. Xin bác sĩ
hăy giúp tôi".
Rất tiếc là do một chuyện
hiểu lầm mà bạn bị tai nạn này.
Chuyện đă xảy ra cũng hơi khó
giải quyết v́ hai lư do:
Thứ nhất, sẹo mới
được một tháng, các tổ chức
chung quanh sẹo c̣n viêm, nếu phẫu thuật
th́ kết quả sẽ không đẹp bằng
sẹo đă ổn định (thường 6
tháng sau).
Thứ hai, phẫu thuật thẩm
mỹ không làm mất sẹo được
(giống như gương vỡ không bao giờ
lành), chỉ làm cho sẹo nhỏ lại và khó
thấy sau một thời gian. Dù sao, nếu
sẹo kéo lệch nhiều và xấu như
vậy th́ cũng nên mổ lại. Tuy nhiên,
phải chấp nhận là sau mổ, chắc
chắn bạn sẽ chưa đẹp ngay và dù
phẫu thuật khéo léo đến thế nào
đi nữa, nếu nh́n kỹ cũng thấy
được sẹo.
Vấn đề quan trọng là
ổn định tâm lư, chuyện không may đă
xảy ra rồi, ḿnh phải chấp nhận và
cố gắng sống vui với những ǵ c̣n
lại. Ở cuộc đời, ngoài sắc
đẹp ra c̣n rất nhiều thứ khác cũng
quan trọng như t́nh yêu nam nữ, t́nh thương
yêu với người thân và việc phấn
đấu để đạt được
một nguyện vọng, ước mơ hay lư tưởng
ǵ đó. Do đó, bạn không nên t́m đến
cái chết để mong giải quyết
những buồn phiền, những bất hạnh
trong cuộc đời. Trái lại, cần
phải cố gắng sống tốt đẹp,
đầy đủ hơn, thành công hơn để
mọi người nh́n vào ḿnh với sự thương
yêu, quí mến và kính trọng.

47-
Thiếu da ghép sẹo mặt
"Cháu năm nay 17 tuổi, cách
đây 10 ngày cháu ngă xe máy, bị mất
một khoảng da độ 2 cm2 ở g̣ má bên
trái. Khi vào cấp cứu ở bệnh viện,
bác sĩ cho biết không may lại được
v́ thiếu da và khi may có thể bị kéo
lệch mắt. Vậy cháu phải làm sao? Xin bác
sĩ cho biết ư kiến, cháu lo quá v́ đi
đâu cũng phải băng mặt lại hoài,
rất bất tiện".
Đối với trường
hợp của cháu, cách tốt nhất là mổ
ghép da rời, có thể ghép da dày hoặc
mỏng cũng được. Da tốt nhất
để ghép vào mặt là da phía sau tai, hoặc
da vùng trên xương đ̣n gánh. Các nơi này
da ít lông và có cấu trúc tương đối
giống da mặt. Da ở đùi ghép cũng
được nhưng có thể có màu khác
với da mặt.
Khuynh hướng chung của các
sẹo vùng mặt là ngày càng thu hẹp lại.
Nếu cháu ngại phẫu thuật, ngại ghép
da th́ cứ để vậy, dần dần
sẹo cũng nhỏ bớt, không có ǵ phải
lo lắng quá.

48-
Điều trị sẹo bỏng lớn ở
đầu và cổ
"Con tôi năm nay 16 tuổi.
Cách đây 6 tháng, không may cháu bị bỏng do
ḷ ga du lịch nổ, bị sẹo nhiều
ở một bên mặt và cổ. Cháu đă
được bệnh viện cấp cứu
ổn định, và đă ghép da phần bị
bỏng. Mặc dù vậy, sẹo cũng c̣n
rất lớn. Cháu rất buồn và mặt
cảm với các bạn v́ vết sẹo này. Có
cách ǵ làm hết sẹo được không?".
Sẹo do chấn thương hay do
bỏng rất khó là mất hoàn toàn được.
Bệnh viện cũng đă cố gắng điều
trị cho cháu qua nguy hiểm và lành vết
bỏng. Cháu cũng đă được ghép da,
nhưng chắc là chưa được đẹp
hoàn toàn. Có thể cháu phải phẫu thuật
tiếp một vài lần nữa. Ông nên kiên
nhẫn đưa cháu đi tái khám lại
tại khoa điều trị bỏng lúc trước,
nhờ giải quyết tiếp; hoặc đến
một cơ sở giải phẫu thẩm mỹ
nào đó để hỏi ư kiến cụ
thể xem sao.

49-
Điều trị nhiều sẹo cổ
"Trước đây 3 năm,
tôi bị lao hạch, cổ có nhiều hạch
làm biến dạng, rất xấu. Tôi đă
điều trị lao hạch ổn định.
Sau đó, bác sĩ có phẫu thuật lấy
hạch cho tôi. Nay cổ đă bằng phẳng
lại, nhưng sau phẫu thuật, cổ có
nhiều sẹo rải rác nhiều nơi, làm tôi
rất ngại khi mặc áo không cổ. Làm
thế nào để xóa hết sẹo này?".
Có thể phẫu thuật chỉnh
h́nh lại cho sẹo nằm theo các đường
nhăn của da cổ. Sau một thời gian,
sẹo mờ sẽ khó thấy hơn. Ngoài ra,
c̣n một cách điều trị khác là
nếu sẹo không lớn lắm và gồ
ghề, có thể cà cho sẹo nhỏ, bằng
lại như da cổ, cũng khó thấy.
Phải xem cụ thể trường hợp
mới quyết định được.

50-
Điều trị sẹo lồi ở mặt do
hóa chất
"Tôi làm việc ở một
xí nghiệp về hóa chất. Cách nay một năm,
v́ rủi ro khi làm việc, tôi bị bỏng
ở mặt do chất axit. Nơi bỏng thành
sẹo lồi co kéo, rất xấu. Có thể
điều trị được không? Có cần
nhiều thời gian lắm không?".
Đặc điểm của
bỏng do chất axit là gây hoại tử đặc,
có nghĩa là bệnh tích bị chảy nám
lại thành khối mô cứng và mô bên dưới
thành sẹo, ngày càng co kéo, làm biến dạng
các tổ chức lân cận. Bạn đă bị
bỏng một năm rồi, giai đoạn
hoại tử đă qua, hiện giờ có t́nh
trạng sẹo lồi, co kéo. Tùy từng trường
hợp, có thể phẫu thuật cắt bỏ
mô sẹo và phủ tổ chức cắt bỏ
bằng vạt da bên cạnh, hoặc ghép da
rời. Tùy theo sẹo nhiều hay ít, bạn có
thể phẫu thuật một hoặc nhiều
lần, mỗi lần cách nhau khoảng 1 đến
2 tháng. Thời gian này cần thiết để
các mạch máu nuôi dưỡng tổ chức thay
thế mô sẹo được phát triển
tốt, bảo đảm mảnh mô ghép hoặc
chuyển đến không bị hoại tử
về sau.

51-
Làm mất hoàn toàn sẹo trán
"Tôi năm nay 27 tuổi, do trước
đây bị tai nạn giao thông nên có sẹo
nhỏ nơi trán. Tôi đă giải phẫu
thẩm mỹ một lần, sẹo có nhỏ
bớt. Nhưng mỗi lần soi gương, nh́n
kỹ vẫn thấy nó, tôi rất buồn. Có
cách nào làm mất hoàn toàn sẹo này được
không?".
Giải phẫu thẩm mỹ
chỉ làm cho sẹo nhỏ bớt và t́m cách
dấu nó vào một nơi khó thấy chứ
không làm mất sẹo được. Trường
hợp của bạn, không biết t́nh trạng
sẹo có xấu lắm không, nếu không th́
bạn đừng nên giải phẫu nữa,
để từ từ sẹo cũng sẽ
mờ.

52-
Sẹo vùng cổ do dùng thuốc gia truyền
"Trước đây vài năm,
v́ hay bị đờm nhiều trong cổ,
tôi đi khám ở một nơi được
giới thiệu là chuyên trị bướu
cổ bằng thuốc dân tộc. Tại đây,
tôi được cho một loại thuốc gia
truyền ǵ đó để đắp lên
cổ. Sau khi đắp thuốc, da cổ tôi nóng
rát nhiều, về sau nổi đỏ, lồi
lên thành sẹo rất xấu. Tôi rất hối
hận về việc này và đi điều
trị nhiều nơi, nhưng vẫn không
hết sẹo ở cổ. Bác sĩ điều
trị đă tiêm thuốc vào sẹo 3
lần, nhưng sẹo cũng không hết
được. Tôi phải làm ǵ để
khắc phục t́nh trạng này?".
Thuốc dân tộc khi đắp vào
da cổ nếu gây sẹo lồi như vậy
th́ có khả năng là trong thuốc có chứa
chất axit (có thể axit lấy ở trái cây hay
hóa chất). Bệnh tích này cũng giống như
sẹo do bỏng hóa chất, cần phải
cắt bỏ sẹo và chỉnh h́nh da lại. May
mắn cho bà là chỗ sẹo lồi không
nhiều lắm, da cổ lại đàn hồi
tốt. Một số trường hợp sẹo
rộng hơn, có thể gây co rút vùng cổ,
điều trị rất phức tạp.

53- Điều
trị thẩm mỹ áp xe vùng mặt
"Tôi năm nay 34 tuổi, cách
đây 4 tháng, má trái tự nhiên bị sưng và
mưng mủ. Tôi đă uống thuốc kháng sinh
và bôi thuốc độ 1 tháng th́ hết sưng,
nhưng vùng da vẫn c̣n tấy đỏ và
chảy nước hoài. Tôi đă điều
trị liên tục đến nay nhưng chỗ
loét vẫn không lành, khiến khi ra đường
lúc nào cũng phải băng lại một bên
mặt, rất khó chịu. Tôi phải làm ǵ?".
Nhiễm trùng da vùng mặt đơn
thuần ít khi kéo dài như vậy. Chị đă
điều trị 4 tháng rồi, có lẽ áp xe
đă ổn định, nhưng phần da
mặt phía ngoài túi áp xe bị viêm, dị
ứng với các loại thuốc bôi da.
Cần phải khám kỹ mới xác
định được nguyên nhân và có cách
điều trị cụ thể. Tuy nhiên, chị
nên thử máu xem cơ thể có bị bệnh
ǵ toàn thân kết hợp, gây chậm lành sẹo
và nhiễm trùng kéo dài (như tiểu đường,
suy giảm miễn dịch) không. Một số u
nang bẩm sinh ở mặt có thể cũng có
triệu chứng giống như vậy.
Dù sao, bệnh kéo dài đă lâu,
chị nên điều trị triệt để
sớm, nhằm tránh gây sẹo xấu cho da
mặt.

54-
Điều trị sẹo ở chân
"Cách đây hai năm, tôi
bị ngă xe, bị sẹo ở bắp chuối
chân trái (độ 4 x 5 cm). Sẹo này không bị
lồi nhưng làm cho da mất màu, thành một
vệt lớn màu trắng. Tôi có bôi nhiều
loại thuốc nhưng da không trở lại
b́nh thường được. Tôi rất
buồn và mặc cảm khi phải mặc váy
ngắn. Có cách nào làm cho chỗ đó nhỏ
lại hoặc cùng màu với da được
không bác sĩ?".
Tổ chức trắng ở chân
của cô là mô sẹo do chấn thương. May
mắn là sẹo không bị lồi. Muốn cho da
vùng này trở lại màu như trước th́
phải cắt bỏ hết tổ chức
sẹo đi và ghép da mới vào. Hiện nay y
học chưa có cách ǵ làm mất sẹo ngoài
cách ghép da hoặc chuyển vạt da từ nơi
khác đến.

55-
Điều trị sẹo ở chân do bị
bỏng
"Thưa bác sĩ, tôi năm
nay 34 tuổi, trước đây một năm
bị ngă xe, phần da ở phía sau chân chạm
vào bô xe máy nóng gây bỏng. Sẹo bỏng
rất xấu, to khoảng 2 x 5 cm, lồi lên,
màu đen sậm. Tôi đă bôi rất nhiều
thuốc chống sẹo nhưng không có kết
quả ǵ hết. Như vậy có cần phẫu
thuật không?".
Sẹo da chân cô to quá và lại
bị lồi nhiều. Cách điều trị
tốt nhất bây giờ là phẫu thuật
cắt bỏ sẹo và có thể phải ghép da
rời nơi mổ cho đỡ bị căng khi
may lại. Sau mổ phải tiếp tục theo
dơi, nếu quanh nơi ghép da sẹo lồi tái
phát, phải tiêm thuốc chống sẹo.

56-
Điều trị sẹo bỏng ở bàn tay
"Em tôi năm nay 16 tuổi, trước
đây 6 tháng bị bỏng nặng ở bàn tay
phải. Nay nơi bỏng đă lành rồi, nhưng
sẹo co rút rất nhiều làm các ngón tay không
cử động được. Có cách ǵ điều
trị cho bàn tay hết sẹo và có thể
cử động b́nh thường không?".
Trường hợp này phải
phẫu thuật cắt bỏ hết tổ
chức sẹo rút, tạo h́nh lại các gân co
duỗi ngón tay, ghép da.... Phẫu thuật khá
phức tạp. Chị nên đưa em đi
khám ở Trung tâm Chấn thương Chỉnh
h́nh TP Hồ Chí Minh để được hướng
dẫn cụ thể.

57- Xóa
các vết sẹo nhỏ ở bàn tay
"Tôi năm nay 43 tuổi, 3
tháng trước, khi đi dă ngoại,
tôi bị kiến cắn nhiều chỗ
ở da lưng bàn tay, vết cắn nhỏ nhưng
rất ngứa, làm tôi phải găi thường
xuyên, gây trầy nhẹ ở da. Chỗ trầy
đó tưởng không có ǵ đáng kể, không
ngờ rất lâu lành và về sau lại gây
nhiều sẹo nhỏ gồ lên ở lưng bàn
tay, rất xấu. Da vùng sẹo cũng bị
mất màu. Tôi phải làm sao đây?".
Các vết cắn của kiến
hoặc côn trùng có thể gây viêm do nhiễm
trùng và dị ứng. Do đó, cần điều
trị ngay bằng các thuốc kháng sinh, kháng
viêm, chống dị ứng. Một số trường
hợp nặng cần điều trị tích
cực chống sốc do phản ứng quá
mạnh của cơ thể (như bị ong đốt).
Trường hợp của bà bị phản
ứng nhẹ và viêm kéo dài, gây sẹo lồi
và mất sắc tố da. Cách điều trị
hiện tại giống như điều trị
sẹo lồi, tức là cắt bỏ sẹo và
may thẩm mỹ lại.

58-
Điều trị sẹo ở ngón tay
"Trước đây một
tháng, cháu bị ngă, rách da ở lưng ngón tay, nơi
rách có vài hạt cát rơi vào. Bây giờ
vết thương đă lành, nhưng sẹo
lồi rất xấu và có mấy chấm đen.
Có cần phải mổ thẩm mỹ lại
không?".
Rất tiếc là lúc bị rách da,
ngón tay cháu không được phẫu thuật
cắt lọc và làm sạch vết thương
đúng mức (tức là lấy sạch bụi
cát hay đất trong vết thương). Bây
giờ sẹo lành rồi và đang tiến
triển, chưa nên phẫu thuật lại.
Phải chờ từ 3 đến 6 tháng sau, khi
sẹo ổn định hẳn; nếu xấu
quá th́ phẫu thuật lại, cắt bỏ
sẹo, lấy luôn các hạt bụi, cát, may
lại, sẹo sẽ đẹp hơn. Trường
hợp sẹo không xấu lắm, không mổ cũng
được v́ việc phẫu thuật ở
các nơi da bị căng như mặt lưng
khớp ngón tay, đầu gối, khuỷu tay
rất dễ gây sẹo lồi.

59-
Xóa sẹo bằng laser
"Tôi năm nay 30 tuổi,
vừa đi dùng laser để xóa sẹo ở
mặt. Diện tích mỗi vết xóa chừng 0,5
cm2 (có 5 vết xóa). Đến nay đă hơn 3
tuần rồi, tuy da đă lành lại b́nh thường
nhưng vết xóa vẫn có màu đỏ
hồng. Lúc mới xóa sẹo xong, bác sĩ có
đưa một loại thuốc bôi màu trắng
như kem. Họ nói bôi để tiết
dịch, tôi dùng 4 ngày rồi ngừng v́ vết
thương đă khô. Tôi kiêng nắng kỹ.
Mong bác sĩ cho vài lời khuyên".
Xóa sẹo bằng laser là dùng tia
laser để đốt những phần gồ
cao hoặc xấu của sẹo. Sau khi đốt,
nơi lành sẽ có màu hồng một thời
gian, có khi đến vài tháng mới hết. Trong
thời gian sẹo lành, cần tránh nắng. Cô
tránh không đi ngoài nắng là tốt rồi, nhưng
nên chú ư thêm ánh nắng phản chiếu vào da
mặt khi gặp mặt đường, băi cát
hay các vật phản chiếu khác. Ngoài ra, cô cũng
cần tránh các thức ăn có thể gây
sẹo lồi hoặc dị ứng như rau
muống, cá biển...

60- Điều
trị sẹo lồi ở vết mổ
"Tôi đă sinh mổ cách đây
ba tháng. Bác sĩ may lại nơi mổ rất
khéo, lúc vừa mới cắt chỉ sẹo
nhỏ, rất đẹp. Nhưng gần đây
sẹo lồi lên dù tôi vẫn thoa thuốc
chống sẹo lồi và kiêng ăn rất
kỹ. Liệu có phải mổ lại cho sẹo
đẹp hơn không?".
Sẹo của cô mới được
ba tháng, có thể c̣n thay đổi, phải
chờ thêm sáu tháng mới nên can thiệp. Có hai
trường hợp có thể xảy ra:
- Sẹo chỉ quá phát đơn
thuần: Việc mổ chỉnh sẹo cho kết
quả tốt.
- Sẹo lồi: Thường do cơ
địa sẹo lồi hoặc ảnh hưởng
di truyền, điều trị khó hơn. Sau khi
phẫu thuật, tỷ lệ tái phát cao. Loại
sẹo này thường xuất hiện ở
một số nơi đặc biệt của cơ
thể như vùng vai, trước ngực, trên
rốn hay sau tay. Có thể điều trị
bằng cách tiêm chất cortisone hay xạ trị.

61-
Thời gian cắt chỉ vết thương
ở mặt
"Tôi bị ngă, mặt đập
vào cạnh sắc của nền nhà, vết thương
khá sâu, được trạm y tế cầm máu
và khâu lại. Sau 7 ngày cắt chỉ, vết thương
hở ra và gây sẹo rất xấu. Đối
với vết thương ở mặt, mấy
ngày th́ cắt chỉ được? Có phải
do cắt chỉ sớm quá mà vết thương
tôi không được đẹp không?".
Thời gian 7 ngày là đủ để
cắt chỉ các vết mổ ở mặt. Vùng
mặt có nhiều mạch máu nuôi hơn nơi
khác nên vết thương mau lành hơn. Để
tránh sẹo nơi các đường chỉ may
da, người ta có thể cắt chỉ sớm
hơn, khoảng trên 4 ngày là được. Tuy
nhiên ở nơi mổ bị kéo căng quá,
hoặc bệnh nhân lớn tuổi, đang suy
yếu hay dinh dưỡng kém, có thể phải hơn
7 ngày, hoặc đôi khi 10 ngày mới cắt
chỉ được.
Trường hợp của cô, có
thể vết thương bị bầm dập
nhiều khi ngă nên sẹo xấu thôi chứ không
phải do cắt chỉ sớm.

62-
Cà da trên mảnh da được ghép
"Cách đây 5 năm cháu
bị thương, mất chất ở da
mặt, đă được ghép da. Nơi ghép
lành tương đối tốt, cùng màu với
da mặt nhưng bờ hơi gồ ghề. Cháu
muốn cà cho phần da này bằng phẳng
lại được không? Có sợ khi cà,
mảnh da ghép bị tróc ra không?".
Cô đă ghép da được 5 năm,
mảnh da ghép đă lành và được nuôi dưỡng
tốt. Nay muốn cà cho bờ mảnh ghép
bằng phẳng hơn cũng được, tuy
nhiên thủ thuật phải hết sức
nhẹ nhàng, chỉ cà nhẹ biểu b́ (lớp
ngoài cùng của da) thôi. Tránh gây sang chấn, có
thể ảnh hưởng đến hệ
thống máu nuôi mảnh da ghép, làm sẹo xấu
đi

Chương 4: Xóa nốt ruồi, vết xăm
63-
Điều trị nốt ruồi ở đuôi
mắt
"Tôi có một nốt ruồi
đường kính 0,5 cm ở phía dưới
đuôi mắt. Không biết có phải là do
nốt ruồi này không mà tôi gặp rất
nhiều chuyện buồn về t́nh cảm. Tôi
muốn phá nó được không? Có sợ
chuyển thành ung thư không? Sau khi phá, mặt có
sẹo xấu lắm không?".
Nốt ruồi ở dưới
đuôi mắt là nốt ruồi được
nhiều người yêu cầu xóa đi nhất.
Có thể nơi đó gần mắt, gần nơi
nước mắt chảy xuống mà người
ta nghĩ nốt ruồi này sẽ khiến họ
gặp nhiều chuyện buồn. Không chỉ
ở phái nữ mà nhiều người phái nam,
lớn tuổi cũng muốn xóa nốt ruồi
ở vị trí này sau một vài chuyện không
may về t́nh cảm. Ngược lại, đối
với các nốt ruồi ở vị trí khác
(quanh miệng, dưới cằm) th́ ít người
muốn xóa.
Nốt ruồi ở mặt hay ở
bất cứ chỗ nào khác trên cơ thể
đều có thể xóa được bằng
nhiều cách: đốt bằng điện,
bằng tia laser, hay mổ cắt bỏ giống như
mổ một khối u thông thường. Một
số nốt ruồi nhỏ có thể được
hủy bỏ bằng cách dùng hóa chất chấm
lên nhiều lần. Nhưng dù làm bất cứ
cách nào, xóa nốt ruồi cũng là một
thủ thuật ngoại khoa, tức là người
thực hiện phải có kiến thức về
y khoa và phẫu thuật. Họ phải hiểu
rơ nguyên tắc vô trùng, thực hiện trong điều
kiện vô trùng tuyệt đối để
tránh làm mủ, sẹo xấu nơi xóa. Họ
phải biết nên cắt bỏ phần nào, nơi
nào phải thận trọng khi cắt, biết
cách phân biệt nốt ruồi b́nh thường
với ung thư tế bào đáy ở da như
thế nào; sau khi cắt có nên thử giải
phẫu bệnh xem phải là ung thư da không, khi
ung thư phải điều trị ra sao...
Nói th́ nghe dài ḍng như vậy, nhưng
cách thực hiện th́ đơn giản thôi:
Bạn đến một cơ sở phẫu
thuật thẩm mỹ có uy tín, và một lúc sau
có thể ra về với nốt ruồi biến
mất hoàn toàn.
Việc nốt ruồi quá to hoặc
cơ thể bạn đang bị một bệnh
ǵ đó có thể gây trở ngại cho phẫu
thuật hoặc ảnh hưởng đến
việc lành sẹo về sau. Bạn nên làm
một số xét nghiệm và điều trị
cho cơ thể hoàn toàn khỏe mạnh trước
khi xóa nốt ruồi.
Việc xóa nốt ruồi không gây
ung thư nếu thực hiện đúng kỹ
thuật. Sau khi xóa, sẹo rất nhỏ và
một số trường hợp hầu như
không thấy. Nốt ruồi của bạn xóa
được, không sợ sẹo xấu và không
ảnh hưởng ǵ đến sức khỏe
về sau.

64-
Nốt ruồi ở mi mắt
"Từ lâu, mi mắt dưới
của tôi có một nốt ruồi nhỏ, màu
đen, sát lông mi. Cách đây vài tháng, tự
nhiên nốt ruồi lớn lên nhanh thành một
khối đen, rộng khoảng 1 cm, làm mi mắt
rất khó chịu. Tôi năm nay 50 tuổi,
huyết áp cao và hở van tim; có nên mổ
cắt nốt ruồi này không?".
Đa số nốt ruồi các
khối u ở mi mắt là u lành (chiếm 75%). Tuy
nhiên, cũng có một số trường hợp
chuyển sang ung thư da (loại ung thư tế
bào đen). Loại ung thư này thường
ở da vùng má và lan rộng lên mi mắt.
Khối u đột nhiên lớn nhanh lên trong
một thời gian ngắn, có thể chuyển
sang ung thư. Cần phải phẫu thuật
cắt rộng quanh u, gửi bệnh phẩm đi
xét nghiệm để chẩn đoán và xác
định điều trị tiếp nếu
cần.
Trường hợp bệnh nhân
bị huyết áp cao và hở van tim, nên điều
trị tích cực cho huyết áp ổn định;
khi phẫu thuật, cần thực hiện vô
trùng tuyệt đối, tránh dùng thuốc
ảnh hưởng đến tim; dùng kháng sinh trước,
trong và sau khi mổ đề pḥng viêm nội tâm
mạc. Với sự chuẩn bị kỹ như
vậy th́ chắc không có ǵ nguy hiểm khi
mổ đâu.

65-
Nốt ruồi dễ bị chảy máu ở da
mặt
"Thưa bác sĩ, tôi năm
nay 60 tuổi; từ hai tháng nay ở má phải
tự nhiên nổi lên nốt ruồi, không đen
lắm, rất dễ chảy máu khi chạm đến.
Nốt ruồi này lớn khá nhanh so với các
nốt ruồi khác ở mặt. Như vậy có
ǵ nguy hiểm không và cách điều trị như
thế nào?".
Trường hợp bệnh u da
mặt của ông có thể không phải nốt
ruồi b́nh thường mà là một dạng bướu
ngoài da, có nhiều khả năng là u lành tính (thường
được gọi là u nhú hay bướu gai).
U lớn nhanh, ông nên điều trị sớm.
Cách điều trị là cắt bỏ u bằng
dao mổ thường hay dao điện. Phẫu
thuật rất đơn giản, khối u
cắt ra nên gửi thử giải phẫu
bệnh để loại trừ trường
hợp bệnh ung thư da, cần phải theo dơi
và điều trị tiếp sau khi mổ.

66-
Điều trị các nốt đen trên mặt
"Tôi năm nay 32 tuổi, trên
mặt gần đây có nhiều nốt ruồi
đen quá, vậy có ǵ nguy hiểm không? Phải
điều trị như thế nào, xin bác sĩ
vui ḷng cho biết?".
Các nốt ruồi đen trên mặt
ở tuổi bạn khá nhiều, không biết có
phải là do bạn làm việc nhiều ngoài
nắng hay làm trong các cơ sở công nghiệp,
tiếp xúc nhiều với tia tử ngoại (có
trong ánh nắng mặt trời và một số
máy móc công nghiệp). Nốt đen trên mặt
không chỉ làm cho mặt bị xấu đi mà
c̣n có thể chuyển biến thành ung thư da
về sau. Do đó, nên giải quyết xóa các
nốt đen này bằng đốt điện
hay phẫu thuật. Sau khi phẫu thuật, có
thể lấy tổ chức đen này thử
giải phẫu bệnh để phát hiện và
điều trị sớm bệnh ung thư da.
Càng ngày, nguy cơ bệnh ung thư
da càng lớn, có thể do công việc tiếp
xúc nhiều với ánh nắng và do hóa chất
công nghiệp thải ra trong không khí, khiến
khả năng ngăn chặn tia tử ngoại
của tầng ozon kém hơn lúc trước. Do
đó, cần hạn chế tiếp xúc thường
xuyên với ánh nắng mặt trời.

67-
Phẫu thuật xóa vết xăm ở chân mày
"Thưa bác sĩ, cách đây
hai năm tôi có xăm chân mày hai bên ở một
thẩm mỹ viện. Vết xăm khá lớn
khiến lông mày rậm, trông rất dữ, tôi
cố gắng xóa nhiều lần nhưng không
đạt kết quả, lại sinh nhiều
sẹo. Có cách ǵ làm cho vết xăm nhỏ
bớt được không?".
Trường hợp của bà
cần phải xem cụ thể mới quyết
định được. Tuy nhiên, nếu bà
đă cố gắng xóa nhiều lần và nơi
chân mày có nhiều sẹo th́ nên giải phẫu
cắt bớt phần xăm cho nhỏ lại,
đồng thời giải quyết sẹo nơi
chân mày luôn.

68-
Xóa vết xăm lem ở mi dưới
"Trước đây 3 tháng,
tôi có đi xăm mi mắt ở một thẩm
mỹ viện. Có lẽ cô kỹ thuật viên chưa
quen việc lắm nên sau khi xăm xong, tôi
thấy vết mực ở mắt lan rộng
xuống phía dưới đến gần 1 cm. Cô
kỹ thuật viên cho biết đây chỉ là
vết mực bị lem ra thôi, từ từ
sẽ hết, nhưng đến nay vết lem
vẫn c̣n. Như vậy phải làm sao bác sĩ?".
Trường hợp của cô, có
lẽ phải cắt bỏ phần da bị xăm
lem và may lại, như cắt mi dưới
vậy. Có một cách khác nữa để xóa
vết xăm là cà da, nhưng không áp dụng
được trong trường hợp này v́
phần lem gần mi mắt quá, sợ khi cà da
sẽ ảnh hưởng dưới mắt.

69- Xóa
vết xăm bằng bàn là?
"Trước đây, nghe theo
lời bạn bè, tôi có nhờ người xăm
một h́nh vào ḿnh. Sau đó tôi rất hối
hận, muốn t́m cách bỏ vết xăm nhưng
chưa làm được. Tôi đă dùng xà pḥng
chà rất mạnh, rất nhiều lần nhưng
không hết. Có lần tôi đă dùng bàn là nhưng
nóng quá, không chịu nổi. Nơi da đốt
bị bỏng, sẹo rất xấu, nhưng
vết xăm vẫn c̣n. Vậy có cách nào xóa
được vết xăm này không bác sĩ?".
Có thể xóa vết xăm bằng
nhiều cách, tùy theo độ lớn và độ
sâu khi xăm. Đối với vết xăm
nhỏ, phẫu thuật cắt bỏ là
đơn giản nhất. Đối với
vết xăm lớn, phải đốt điện,
đốt bằng laser hoặc cà da.
Phương pháp cà da không để
lại sẹo, nhưng với những vết xăm
bằng tay khá sâu, phải cà nhiều lần
mới hết hẳn được.

70-
Xóa vết xăm c̣n mới
"Cháu nhờ bạn xăm h́nh
vào ngực cách đây 2 ngày. Nay gia đ́nh
rầy la dữ quá, cháu muốn xóa đi ngay
được không bác sĩ?".
Vết xăm của cháu xóa
được, nhưng phải chờ một
thời gian cho nơi xăm ổn định, thường
là 2 đến 3 tháng sau. Bây giờ vết xăm
c̣n mới, nếu xóa sẽ dễ bị sưng,
đau và dễ cho sẹo xấu.

71- Xóa
bớt đen trên mặt
"Con gái tôi năm nay 14
tuổi, gương mặt khá đẹp nhưng
rất tiếc là có một bớt đen nhỏ
khoảng 1 cm x 3 cm ở mép, trông như dính
nhọ nồi vậy. Cháu đi học bị
bạn chọc là ăn vụng bị dính lọ,
rất xấu hổ. Có cách nào xóa bớt đen
này được không bác sĩ? Sau khi xóa có
để lại nhiều sẹo lắm không?"
Bớt đen trên mặt là một
dị tật bẩm sinh, thường có ở
một số người. Bớt này nếu không
điều trị sẽ tồn tại măi đến
suốt đời. Tùy theo kích thước
của bớt đen mà có nhiều cách điều
trị khác nhau.
- Đối với bớt đen
nhỏ, có thể cắt bỏ hoàn toàn rồi
may da lại. Đây là cách điều trị
đơn giản nhất.
- Với các bớt đen tương
đối lớn (bề rộng trên 2 cm), có
thể mổ làm hai lần, lần đầu
cắt bớt một phần; sau 6 tháng đến
một năm, phẫu thuật lần thứ hai
để lấy hết phần c̣n lại.
Sở dĩ phải mổ hai lần v́ bớt
đen lớn quá, nếu bóc tách rộng th́ không
đủ da mặt để che kín phần
vừa lấy đi. Việc cố gắng may
ghép lại sẽ làm kéo lệch mắt, môi
hoặc mũi gần đó. Hơn nữa, nơi
mổ bị kéo căng, thiếu máu nuôi, khó lành
và cho sẹo xấu. Thời gian chờ đợi
rất cần thiết cho da và mạch máu nuôi
phát triển.
C̣n một cách khác là phẫu
thuật một lần lấy trọn bớt
đen, lấy da rời ở nơi khác ghép vào nơi
mổ.
- Với các bớt đen chiếm
một phần hay nửa mặt, việc điều
trị phức tạp hơn. Phải dùng vạt
da bên cạnh hoặc ở xa chuyển đến,
thay thế phần bớt đen được
lấy đi. Phải phẫu thuật hiện
nhiều lần mới giải quyết được
hết bớt đen và tạo lại khuôn
mặt b́nh thường.
Trường hợp cụ thể
của con bà, do bớt đen không rộng lắm
nên có thể cắt bỏ rồi may lại
một lần. Sẽ không bị sẹo nhiều
lắm đâu, chỉ là một đường
nhỏ như chỉ tay thôi.

72-
Bớt đỏ vùng má và cổ trái
"Em năm nay 21 tuổi, có
một bớt đỏ lớn ở má và cổ
bên trái. Xin hỏi ở Việt Nam hiện có
thể chữa hết hoàn toàn cái bớt này
không? Sau khi chữa, em có bị biến chứng
ǵ không?".
Cái bớt đỏ, theo như em
nói, là một loại u máu phẳng. Cần
phải xem kỹ mới xác định được
chắc chắn là bệnh ǵ và có cách điều
trị thích hợp. Tuy nhiên, xét một cách
tổng quát, có hai cách điều trị loại
dị dạng da bẩm sinh này.
- Cắt bỏ toàn bộ bớt và
ghép da rời.
- Mổ chuyển vạt da bên
cạnh phủ lên, sau khi cắt bỏ bớt
đỏ.
Nói chung, cách điều trị khá
phức tạp và có khi phải phẫu thuật
nhiều lần. Sau mổ có ít sẹo, sẹo
sẽ mờ dần sau vài năm.

73-
Điều trị bớt đen vùng mặt
bằng Laser
"Con gái tôi năm nay 18
tuổi, khi sinh ra có một bớt màu đen
sậm ở mặt. Bớt này ngày càng lớn
và rộng ra, chiếm gần hết má trái. Cháu
rất mặc cảm v́ bớt này, làm tôi
rất khổ tâm. Nghe nói y học ngày nay rất
tiến bộ, có thể chữa trị được
bớt bằng tia laser. Vậy có thể dùng laser
để trị cho con tôi được không?
C̣n có cách điều trị nào khác không?".
Nhờ tia laser, rất nhiều
bệnh tật vốn trước đây phải
phẫu thuật rất phức tạp nay đă
có thể giải quyết đơn giản hơn
nhiều (như các khối u trong phổi, có
thể điều trị bằng chiếu laser
thay v́ phải phẫu thuật mổ lồng
ngực). Trong giải phẫu thẩm mỹ, laser
cũng được dùng nhiều để cà
da mặt, xóa các vết xăm, điều
trị sẹo lồi. Máy laser dùng cho thẩm
mỹ rất đắt tiền, điều
trị bằng laser rất tốn kém. Ở Pháp,
việc điều trị sẹo lồi vùng
mặt tốn khoảng 20.000 quan Pháp, tương
đương với 40 triệu đồng
Việt Nam.
Hiện ở Việt Nam cũng có
nhiều loại tia laser, nhưng đa số đều
được dùng như dao phẫu thuật và
chi phí không cao lắm. Bà có thể liên hệ
với các bệnh viện để hỏi thêm
chi tiết. Trong trường hợp của con bà,
ngoài chiếu tia laser ra, có thể phẫu
thuật cắt bỏ da bị đen ra và ghép da
khác vào.

74-
Phẫu thuật làm mỏng môi
"Cháu năm nay 18 tuổi, người
th́ b́nh thường, nhưng môi trên hơi dày
và bị nhô ra phía trước, rất kém
thẩm mỹ. Cháu muốn cắt cho môi mỏng
bớt và không nhô ra như vậy nữa, có
được không? Có bị nhiều sẹo
không?".
Môi trên và môi dưới đều
có thể mổ cho mỏng lại hoặc tạo
h́nh cho dày ra, muốn có dạng giống trái tim cũng
được.
Trường hợp của cháu, có
thể cắt môi trên cho mỏng lại và kéo
phần nhô ra vào trong. Sau mổ, cháu sẽ không
thấy sẹo v́ phẫu thuật được
làm ở phần môi phía trong miệng.

75- Sưng
sau khi cắt môi
"Cháu có môi trên hơi dày,
muốn cắt cho mỏng bớt, nhưng rất
sợ đau và sưng sau khi cắt. Xin bác sĩ
cho biết sau khi cắt, môi có bị sưng
nhiều lắm không và bao lâu th́ hết?".
Phẫu thuật cắt môi sẽ
lấy bớt da môi và một ít tổ chức cơ
ṿng môi. Khi mổ, bác sĩ có gây tê nên cháu
chỉ bị đau chút xíu khi tiêm thuốc tê mà
thôi. Ngày nay, với phương pháp pha thuốc
tê mới, bệnh nhân rất ít đau khi bơm
thuốc vào, dù số lượng thuốc tê khá
lớn. Sau khi cắt, vùng môi sẽ bị sưng
độ 1-2 tuần, nhưng phải vài tháng sau,
môi mới đẹp b́nh thường được.
Những điều cần biết
về phẫu thuật thẩm mỹ (phần 34)

76-
Dị tật môi và mũi do hở hàm ếch
"Cháu bị hở môi và hàm
ếch bẩm sinh, đă được mổ vá
môi và hàm ếch. Nhưng hiện nay môi cháu
vẫn chưa được cân xứng lắm.
Mũi cháu chưa được phẫu thuật
nên một bên mũi bị bè ra và lỗ mũi
rộng hơn b́nh thường. Cháu có thể
phẫu thuật chỉnh h́nh lại cho mũi hai
bên đều nhau và môi đẹp hơn không?".
Trường hợp của cháu có
thể phẫu thuật cho đẹp hơn,
mổ cùng lúc cả mũi và môi. Kết quả
tuy không hoàn toàn như người b́nh thường,
nhưng chắc chắn sẽ đẹp hơn
bây giờ nhiều.

77-
Nổi mụn nhỏ sau khi xăm môi
"Tôi xăm môi đă được
ba ngày. Sau khi xăm, quanh bờ môi và hai bên mép
bị nổi những mụn nước nhỏ
rất đau. Vậy cần trị bằng
thuốc ǵ?".
Có thể vùng da quanh nơi xăm
môi bị nhiễm loại virus Herpes hay Zona ǵ
đó. Bạn cần dùng thêm thuốc điều
trị nhiễm virus (như Zovirax chẳng
hạn). Khi thấy các triệu chứng này,
bạn nên đi khám bệnh để được
hướng dẫn cách điều trị.

78-
Phẫu thuật thẩm mỹ môi sau khi bơm
môi
"Cách đây hai năm, v́ nghe
lời bạn rủ, tôi có nhờ người bơm
silicôn để môi dưới trở thành h́nh
trái tim cho đẹp. Nhưng có lẽ người
ta chích nhiều thuốc quá nên giờ đây môi
dưới tôi lúc nào cũng trề ra, rất
xấu. Có thể mổ lấy bớt silicôn hay
cắt bớt môi dưới lại, hoặc làm
môi trở lại như trước không?".
Chất silicôn hay bất cứ
chất lỏng nào khác khi được bơm
vào môi sẽ phân tán quanh nơi bơm. Tùy
từng chất, chúng có thể được
hấp thu một phần vào máu, phần c̣n
lại nằm rải rác ở giữa tế bào
hoặc nằm trong các tế bào phát triển
lớn ra. Do đó, không thể lấy ra riêng
chất bơm vào được và khó có thể
lấy hết chất được bơm.
Phẫu thuật thẩm mỹ trong trường
hợp này chỉ nhằm giải quyết
những biến dạng xấu cho đẹp
lại thôi, tức là lấy một phần
lớn chất silicôn chung với tổ chức
của môi, cho môi đẹp lại (giống như
cắt môi xấu cho đẹp lại). Chắc
chắn là có kết quả tốt.

79-
Cấy lông mi
"Lông mi tôi thưa quá, mỗi
lần trang điểm đều phải vẽ
thâm rất mất th́ giờ. Sau này tôi có xăm
nên cũng đỡ. Thấy nhiều bạn lông
mi dài và cong rất đẹp. Nghe nói có thể
cấy lông mi được. Tôi đă xăm như
vậy th́ khi cấy có ảnh hưởng ǵ
không?".
Lông mi hay bất cứ lông ở
chỗ nào của cơ thể đều cấy
được, kỹ thuật cấy giống như
cấy lúa vậy thôi. Lấy một số lông
ở chỗ rậm rồi cấy vào chỗ thưa.
Thường người ta lấy một ít tóc,
tách ra từng sợi và cấy vào bờ mi, xen
kẽ với những sợi lông mi có sẵn
từ trước. Lông mi được cấy
vào sẽ mọc dài ra như tóc. Khi dài quá
mức mong muốn, có thể cắt và uốn
cong theo ư muốn.
Thường việc cấy lông mi
phải thực hiện vài lần mới đẹp
hoàn toàn. Mỗi lần cấy cách nhau vài tháng.
Những lần sau, bác sĩ cấy đậm
lại những chỗ thưa và nhổ bỏ
một vài sợi mọc không đẹp.
Có thể cấy lông mi lên nơi có
vết xăm nếu da nơi xăm tốt, không
bị viêm hoặc sẹo (làm ảnh hưởng
đến sự nuôi dưỡng lông được
cấy).

80- Lông
mi cấy có đẹp vĩnh viễn không?
"Xin vui ḷng cho em biết lông mi
cấy có đẹp được vĩnh
viễn không hay chỉ tồn tại vài năm
rồi trở lại như lúc chưa cấy?
Nếu cấy th́ sau này có bệnh ǵ về
mắt hay ung thư không?".
Cấy lông mi là một phẫu
thuật, nếu thực hiện đúng theo các
yêu cầu cần thiết th́ không nguy hiểm
ǵ. Kết quả phẫu thuật sẽ vĩnh
viễn, giống như ghép da tự thân trên mi
mắt vậy, không ảnh hưởng ǵ đến
mắt, không sợ bị ung thư hay bệnh ǵ
khác.
Mi mắt tự nhiên hay đă
được xăm đều cấy lông mi
được, thậm chí mi mắt bị
sẹo, hoàn toàn không c̣n sợi lông mi nào hết
cũng cấy được.

81-
Cấy lông mày
"Nếu cấy lông mi
được th́ lông mày có cấy được
không? Cấy lông mày thành công th́ tốt rồi,
nhưng nó có chịu nằm yên hay dài ra măi, và
có xếp vào da hay cứ dựng lên như tóc
rễ tre?".
Đúng là lông mày, hay bất cứ
lông chỗ nào trên cơ thể cũng có thể
cấy được bằng tóc như cấy
lông mi vậy. Sau khi cấy vào, lông mày sẽ
mọc dài như tóc, cần phải cắt thường
xuyên. Muốn lông mày tự nhiên và nằm yên
xếp vào da, không xửng lên như tóc rễ tre
th́ phải cấy cho nó nằm theo chiều
của sợi lông mày tự nhiên.

82-
Thuốc mọc lông mày
"Tôi năm nay 28 tuổi, là nam
giới, nhưng lông mày mọc rất thưa, ít
và nhạt. Xin chỉ cho tôi loại thuốc bôi
để lông mày mọc đậm, dày và đen
hơn".
Hiện nay chưa có loại
thuốc nào bôi lên cho lông mày hay râu tóc mọc
nhiều hơn một cách chắc chắn. Cách
duy nhất là phải phẫu thuật lấy chân
tóc cấy vào lông mày.

83-
Phẫu thuật nâng chân mày
"Tôi năm nay 54 tuổi, chân
mày tôi lâu nay bị cụp xuống phía ngoài,
trông có vẻ buồn làm sao ấy. Nghe nói
giải phẫu thẩm mỹ có thể làm cho
chân mày cao lên được? Có bị nhiều
sẹo lắm không?".
Người càng lớn tuổi, chân
mày càng bị chùng xuống khiến nét mặt
có vẻ mệt mỏi, buồn thảm. Do đó,
không riêng ǵ ở Việt Nam mà nhiều nước
trên thế giới, người ta cũng làm
phẫu thuật cho chân mày cao hơn. Ngoài ra, các
phụ nữ trẻ ở Âu Mỹ cũng thích
chân mày xếch lên theo kiểu á Đông.
Giải phẫu
nâng chân mày cao lên được thực hiện
theo 3 cách:
- Cắt bớt phần da trên chân
mày rồi may lại cho cao hơn.
- Cố định chân mày cao lên khi
căng da mặt và khi cắt da mi mắt trên.
- Tách rộng chân mày lên trên và
cố định chân mày ở vị trí mới.
Trường hợp cắt bỏ da
trên chân mày có thể để lại sẹo
nhỏ phía trên chân mày, sẹo này mờ dần
về sau. Các phẫu thuật khác không để
lại sẹo ở chân mày.

84- Xóa
vết quầng thâm ở mắt và vết lem
ở hai bên mép
"Làm cách ǵ để xóa
bớt quầng thâm ở mắt và vết lem
ở hai bên mép?".
Điều quan trọng là t́m nguyên
nhân gây ra quầng thâm ở mắt và vết lem
ở hai bên mép. Có thể đó là bớt đen
bẩm sinh hoặc do bệnh của cơ thể,
do dị ứng với thuốc trị bệnh.
Để giải quyết tại
chỗ, có thể dùng thuốc lột da mặt
hoặc cắt bỏ da thừa ở mi dưới
chung với một phần vết quầng thâm.

85-
Cắt mi mắt có đau lắm không?
"Em thấy các bạn mắt
một mí cắt mắt thành hai mí, mắt to lên
và lông mi trông rất đẹp. Em rất
muốn cắt nhưng em nhát lắm, không
biết có đau lắm không?".
Phẫu thuật thẩm mỹ mi
mắt, thường gọi là cắt mi mắt,
là một cuộc mổ nhỏ thôi, chỉ đau
chút ít ở da khi tiêm thuốc tê. Phẫu
thuật hoàn toàn không gây đau. Sau khi hết
thuốc tê, đă có thuốc giảm đau để
uống cho tới khi lành. Những người
không được yên tâm hoặc hơi lo
sợ có thể dùng thuốc an thần trước
khi mổ.

86-
Phẫu thuật thẩm mỹ mắt cho mắt
sụp
"Tôi năm nay 60 tuổi, da mi
trên sụp xuống nhiều khiến tôi rất
khó chịu. Tôi làm việc tại nhà, phải
tiếp khách thường xuyên. Nếu cắt
bớt da mi trên một chút cho đỡ sụp
xuống th́ chắc chắn sẽ dễ chịu
hơn. Tôi không muốn cắt mí to như các cô
gái trẻ, chỉ thích có mi mắt, đỡ
già một tí có được không?".
Thường tuổi 60 chưa
phải là cao lắm để có thể gặp
trở ngại khi phẫu thuật. Có khá
nhiều người trên 60 tuổi thích làm đẹp,
phần lớn đều được mổ
và hài ḷng với kết quả đạt
được. Người bị bệnh của
tuổi già như cao huyết áp, tiểu
đường hay các bệnh mạn tính khác
không nên mổ nếu đang điều trị
hoặc chưa ổn định.

87-
Nguy hiểm của giải phẫu thẩm mỹ
mi mắt
"Tôi năm nay 40 tuổi, mi
mắt trên lúc trước hai mí rất đẹp,
cách vài năm nay da hơi thừa và có ít mỡ
đọng làm mi mắt hơi bị sụp. Nghe
nói giải phẫu thẩm mỹ có thể làm
mắt đẹp như xưa. Việc đó có
đúng không và cắt mắt có ǵ nguy hiểm
không?".
Ở người lớn tuổi, khi
cắt mắt phải bỏ bớt da, cơ và
mỡ thừa ở mi mắt. Sau phẫu
thuật, mắt trẻ đi nhiều, có thể
giống như mắt hồi trẻ. Cũng như
các phẫu thuật khác, ở phẫu thuật
cắt mắt, ngoài việc thực hiện đúng
theo kỹ thuật ngoại khoa để vết
mổ lành tốt, người phẫu thuật
c̣n phải khéo tay th́ mắt mới đẹp.
Do đó, nếu đến một cơ sở
giải phẫu được trang bị tốt
và phẫu thuật viên chuyên nghiệp th́
chắc không có ǵ nguy hiểm

88- Sưng
má và chảy nước mắt sau phẫu
thuật thẩm mỹ
"Cách đây 6 tháng, tôi có
đến một cơ sở giải phẫu
thẩm mỹ để cắt mi dưới. Sau
phẫu thuật, phần dưới mắt
phải sưng nhiều, mi mắt bị kéo
lệch xuống và chảy nước mắt.
Tôi trở lại nơi giải phẫu,
được bác sĩ mổ lấy máu bầm
ra, cho uống thuốc và tiêm một loại
thuốc ǵ đó vào má. Sau đó, tôi vẫn
bị sưng nhẹ ở má, hay chảy nước
mắt, vùng má bên phải bị đau nhức thường
xuyên. Bác sĩ phẫu thuật đă cho tôi
uống và tiêm rất nhiều loại thuốc nhưng
không khỏi bệnh. Tôi có bệnh ǵ và phải
làm sao?".
Trường hợp này khá đặc
biệt. Có thể khi cắt mi dưới, bác sĩ
phẫu thuật đă lấy da nhiều quá nên
mi bị kéo lệch, giác mạc mắt bị
kích thích nhiều, dễ làm chảy nước
mắt. Ngoài ra, lần phẫu thuật lấy
máu tụ có thể làm tổn thương dây
thần kinh số 5, gây đau nhức nhiều.
Cơn đau nhức nhiều nơi
má phải có thể do một bệnh khác không
liên quan tới phẫu thuật mi dưới (như
viêm xoang hàm phải hoặc đau thần kinh
số 5 vô căn chẳng hạn).
Bạn cần chụp phim X-quang và
làm một số xét nghiệm cần thiết
đánh giá bệnh tích rồi tùy theo bệnh mà
có cách điều trị thích hợp.

89-
Sẹo biến chứng khi cắt mi dưới
"Sau khi tôi cắt mi dưới
(đă được 1 tháng), phần mỡ mi dưới
vẫn c̣n nhiều, sẹo mổ có nhiều
hạt nhỏ hai bên, lồi lơm rất xấu;
bờ mi dưới bị lật ra ngoài làm
mắt thường xốn và hay chảy nước
mắt. Tại sao? Tôi đă bôi nhiều loại
kem chống sẹo nhưng không bớt".
Đây là trường hợp thường
gặp khi cắt bớt da mi dưới. Nguyên
nhân có thể là phẫu thuật gây sưng
nề nhiều quanh mi dưới, cắt bỏ
nhiều da quá, gây thiếu da mi dưới, may
lại nơi mổ không theo kỹ thuật
thẩm mỹ...
Chị cần kiên nhẫn chờ
đợi thêm một thời gian nữa. Khi
sẹo và tổ chức viêm nề quanh mi mắt
hoàn toàn ổn định (từ hai đến
sáu tháng), nếu sẹo vẫn c̣n xấu và
mắt chưa được đẹp th́ có
thể phẫu thuật lại, cắt bỏ
sẹo, ghép da rời hoặc cắt bớt
một góc sụn mi dưới cho bờ mi không
bị lật ra ngoài.
Những thuốc chống sẹo
nếu đă được dùng lâu mà không đem
lại kết quả ǵ th́ có thể ngừng.
Cần tránh để sẹo tiếp xúc nhiều
với ánh nắng mặt trời (để
sẹo khỏi bị thâm đen) và tránh các
thức ăn gây dị ứng (gây lồi
sẹo).

90-
Điều trị sẹo trên mi mắt
"Con gái tôi lúc nhỏ bị
bệnh ở mi mắt bên trái, gây viêm, ṛ mủ
ra ngoài. Sau khi điều trị ổn định,
mi mắt có nhiều sẹo lồi lơm rất
xấu. Ở mi mắt cháu, da xếp lại
rất nhiều nếp nhăn; khi ngủ, mắt
nhắm không được kín hoàn toàn. Cháu
muốn xóa sẹo, có được không? Có ǵ
nguy hiểm không?".
Đây là trường hợp
nhiều sẹo mi mắt, tương đối
khó giải quyết v́ thiếu da nhiều.
Muốn cho mắt đẹp hơn, phải
mổ cắt bỏ sẹo và ghép da rời vào
phần da bị mất đi. Sẽ có ít sẹo
quanh mảnh da ghép vào. Các sẹo này mờ đi
theo thời gian và mắt sẽ đẹp hơn
trước khi phẫu thuật nhiều.
Phẫu thuật hơi phức
tạp một chút nhưng không nguy hiểm
lắm đâu, bà hăy yên tâm.

91-
Mắt bị lơm do chấn thương mặt
"Cách đây 6 tháng tôi bị
chấn thương ở vùng xương g̣ má
bên trái. Mắt trái bị bầm nhiều, điều
trị cả tuần mới hết sưng. Sau khi
mắt hoàn toàn b́nh phục (khoảng một
tháng sau), mắt trái tôi bị lơm sâu hơn
mắt phải. Tại sao lại như vậy?
Phải điều trị như thế nào?".
Sau khi chấn thương hốc
mắt, mắt bị lơm vào do hai nguyên nhân:
tổ chức mỡ ở hốc mắt bị
sang chấn, thiếu máu nuôi và hoại tử;
thành dưới xương ở mắt bị
vỡ, mỡ rơi vào xoang hàm.
Điều trị lơm mắt sau
chấn thương tương đối khó, thường
phải ghép mỡ vào. Do đó, khi chấn thương
thành xương ổ mắt xảy ra, cần
khám kỹ mắt và các cấu trúc lân cận như
xoang trán, xoang hàm hay xoang sàn để phẫu
thuật cấp cứu ngay khi cần. Việc
phẫu thuật nhằm mục đích giải
quyết cả về chức năng và thẩm
mỹ. Trường hợp của cô may mắn
là mắt không bị mờ, v́ các trường
hợp nặng có thể mù mắt do máu tụ
chèn ép.

92-
Điều trị sẹo kéo lệch mi mắt
"Cách đây 2 tuần, tôi
bị tai nạn làm mất một phần da
ở mi mắt bên trái. Vào cấp cứu ở
trạm y tế, tôi được may lại
vết thương. Nay vết thương đă
lành rồi, nhưng mắt không đóng kín
được khi nhắm lại, làm tṛng mắt
bị đỏ và hay chảy nước mắt,
rất khó chịu. Tôi có phải phẫu
thuật lại không? Có thể mổ ngay bây
giờ hay phải chờ một thời gian
nữa?".
Các trường hợp bị
sẹo ngoài da do tai nạn hay do phẫu thuật
thường cần thời gian từ 3 đến
6 tháng để ổn định. Thường
người ta phải chờ khi sẹo ổn
định hẳn mới phẫu thuật điều
chỉnh lại cho đẹp hơn. Phẫu
thuật trong thời gian sẹo đang tiến
triển, chưa ổn định thường
cho kết quả rất hạn chế.
Tuy nhiên, với loại sẹo gây
biến dạng nhiều hoặc ảnh hưởng
đến chức năng sinh lư của cơ
thể th́ phải giải quyết ngay. Trường
hợp của ông cũng vậy, cần phẫu
thuật lại sớm, tạo h́nh lại
phần da mi mắt mất đi và che chở giác
mạc khỏi bị kích thích do mắt nhắm
không kín. Nếu để lâu, ông có thể
bị viêm kết giác mạc dẫn đến
mờ mắt.

93-
Điều trị sẹo mi mắt bằng
thuốc thống sẹo
"Cháu năm nay 19 tuổi, cách
đây 6 tháng bị đụng xe, bị thương
ở đuôi mi mắt phải. Sẹo khá to, nhưng
cháu rất sợ bị mổ lại. Có
thuốc ǵ tiêm vào sẹo này cho nó nhỏ
lại không? Tiêm thuốc như vậy có ǵ nguy
hiểm đối với mắt không?".
Thuốc chống sẹo là chất
thuốc có chứa corticoid. Ngoài tác dụng
phụ trên toàn cơ thể, thuốc có thể
gây mù mắt nếu được tiêm gần
mắt.

94-
Phẫu thuật vá lỗ tai
"Tôi năm nay 70 tuổi, nơi
xỏ lỗ tai hồi bé giăn rộng nên hoa tai
cứ rơi ra hoài. Tôi không thích chưng diện
ǵ, nhưng khi dự đám cưới hỏi con
cháu mà để tai trống, không đeo hoa th́
thấy cũng chẳng hay lắm. Phẫu
thuật thẩm mỹ có vá lỗ tai lại
được không?".
Vá lỗ tai là một phẫu
thuật nhỏ, đơn giản, có thể làm
tại các cơ sở giải phẫu thẩm
mỹ hay các bệnh viện có khoa ngoại, khoa
tai mũi họng.

95-
Vá lại nơi rách tai khi bị tiểu
đường, cao huyết áp
"Lỗ tai của tôi bị
rách. Hai năm nay tôi lại bị tiểu
đường và huyết áp cao. Việc phẫu
thuật tai có ǵ nguy hiểm không?".
Vá lại nơi rách ở vành tai là
chuyện đơn giản, không có ǵ trở
ngại lắm dù bà bị tiểu đường
hay cao huyết áp. Tuy nhiên, bà nên điều
trị tiểu đường và cao huyết áp
cho thật ổn định; việc phẫu
thuật sẽ đỡ nguy hiểm và kết
quả tốt hơn.
|